Τι λέει η Επιστήμη για την βίγκαν διατροφή

Αν σας προβληματίζει η «επέλαση» του βιγκανισμού και αναρωτιέστε, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, αν μια διατροφή αυτού του είδους είναι αλλόκοτη ή επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία, τα χειρότερα μέρη για να βρείτε απαντήσεις είναι το Facebook, η τηλεόραση και οι εφημερίδες.

Οι λόγοι είναι αρκετοί και σύνθετοι, αλλά συνήθως έχουν να κάνουν με άγνοια και πρόθεση. Με απλά λόγια, κάποιοι είναι άσχετοι, άρα θα σας δώσουν απαντήσεις που είναι επιστημονικά ανακριβείς, αποκυήματα της φαντασίας τους ή μαντεψιές που εδράζονται σε λαϊκές δοξασίες, και κάποιοι άλλοι θα σας δώσουν απαντήσεις εκ του πονηρού, επειδή εξυπηρετούν ή προστατεύουν επαγγέλματα, κλάδους και τζίρους.

Για να πάρετε αξιόπιστες απαντήσεις, θα πρέπει να απευθύνεστε σε αξιόπιστες πηγές. Τελεία και παύλα.

Η επιστήμη είθισται να εκπροσωπείται από οργανισμούς και φορείς οι οποίοι μελετούν διάφορα θέματα ή αξιολογούν και επεξεργάζονται συγκεντρωτικές μελέτες, τις αξιολογούν και εκδίδουν επίσημες ανακοινώσεις με υπεύθυνα συμπεράσματα. Όταν λοιπόν αναζητάτε μια αξιόπιστη απάντηση στο ερώτημα «είναι ασφαλής η βίγκαν διατροφή;», ο πιο σίγουρος αλλά και ο πιο γρήγορος δρόμος για να πάρετε υπεύθυνη απάντηση είναι η επιστήμη.

Υπάρχουν πολλοί φορείς που έχουν τοποθετηθεί για αυτό το είδος διατροφής.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Διατροφής και Διατροφολογίας^[1], τον μεγαλύτερο, παλαιότερο και πιο αναγνωρισμένο φορέα για την ανθρώπινη διατροφή:

Σωστά σχεδιασμένες χορτοφαγικές διατροφές, συμπεριλαμβανομένης και της βίγκαν, είναι υγιεινές, επαρκείς, και μπορούν να προσφέρουν πλεονεκτήματα στην υγεία για την πρόληψη και την θεραπεία συγκεκριμένων ασθενειών. Αυτές οι διατροφές είναι κατάλληλες για όλα τα στάδια της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης, της γαλουχίας, της βρεφικής και παιδικής ηλικίας, της ενήλικης ζωής, καθώς και για αθλητές. Οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν διατρέχουν μικρότερο ρίσκο για συγκεκριμένες καταστάσεις υγείας, όπως καρδιοπάθειες, διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, κάποια είδη καρκίνου και παχυσαρκία.

Σύμφωνα με την Ακαδημία Παιδιατρικής^[2]:

Παρά το γεγονός ότι έχουν αναφερθεί περιπτώσεις παιδιών με δυσκολία στην ανάπτυξη ή έλλειψη κοβαλαμίνης, αυτές είναι σπάνιες εξαιρέσεις. Πληθώρα ειδικών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η βίγκαν διατροφή μπορεί να ακολουθηθεί με ασφάλεια από βρέφη και παιδιά, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανάπτυξή τους και να έχουν και ορισμένα αξιοσημείωτα πλεονεκτήματα υγείας.

Σύμφωνα με την Ένωση Καρδιολογίας^[3]:

Οι χορτοφαγικές δίαιτες μπορούν να είναι υγιεινές και διατροφικά επαρκείς, εφόσον είναι προσεκτικά σχεδιασμένες και περιλαμβάνουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Διαβήτη^[4]:

Μια χορτοφαγική δίαιτα είναι υγιεινή, ακόμη κι αν έχετε διαβήτη. Η έρευνα έχει δείξει ότι η υιοθέτηση αυτού του είδους διατροφής μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τον διαβήτη σας. Μάλιστα, έρευνες πάνω στην βίγκαν διατροφή έχουν δείξει ότι ο περιορισμός των υδατανθράκων και των θερμίδων δεν είναι απαραίτητος και οι ασθενείς μπορούν να συνεχίσουν την απώλεια βάρους και να μειώσουν την A1C.

Σύμφωνα με την Καναδική Παιδιατρική Ένωση^[5]:

Μια σωστά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή μπορεί να καλύψει τις ανάγκες παιδιών και εφήβων.

Ο Εθνικός Οργανισμός Υγείας της Μ. Βρετανίας (NHS), αναφέρει^[6]:

Με σωστό σχεδιασμό και κατανόηση του τι είναι μια υγιεινή, ισορροπημένη βίγκαν διατροφή, μπορείτε να παρέχετε στο σώμα σας όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας της Αυστραλίας^[7]:

Σωστά σχεδιασμένες χορτοφαγικές διατροφές, συμπεριλαμβανομένης της βίγκαν, είναι υγιεινές και διατροφικά επαρκείς. Οι χορτοφαγικές διατροφές είναι κατάλληλες για ανθρώπους σε όλα τα στάδια της ζωής.

Ενώ σύμφωνα με την Ιταλική Ένωση Ανθρώπινης Διατροφής^[8]:

Καλά σχεδιασμένες φυτικές διατροφές που περιλαμβάνουν μεγάλη ποικιλία από φυτικά τρόφιμα και μια αξιόπιστη πηγή βιταμίνης Β12, παρέχουν επαρκή θρεπτικότητα. Οι κρατικές υπηρεσίες και οι οργανισμοί για την υγεία και την διατροφή θα πρέπει να προσφέρουν περισσότερη πληροφόρηση, ώστε να βοηθήσουν τους Ιταλούς να ακολουθούν διατροφικά επαρκείς φυτικές διατροφές.

Η βίγκαν διατροφή είναι εκ φύσεως πλούσια σε φυτικές ίνες, πολύ φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά και με μηδέν χοληστερίνη, συγκρινόμενη με την τυπική δυτική διατροφή.

Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή στο θέμα. Η βίγκαν διατροφή, όπως και οποιαδήποτε άλλη διατροφή, έχει συγκεκριμένο οικολογικό αποτύπωμα το οποίο μπορεί να μετρηθεί. Οι διατροφικές μας συνήθειες έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση και στην υγεία μας ή την ποιότητα της ζωής μας. Σε έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών^[9], αναφέρεται:

Η κτηνοτροφία, και συγκεκριμένα η παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών, είναι υπεύθυνη για την κατανάλωση του 70% όλου του πόσιμου νερού παγκοσμίως, του 38% όλης της ωφέλιμης γης και του 19% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι επιπτώσεις της κτηνοτροφίας [στο περιβάλλον] πρόκειται να αυξηθούν εξαιτίας της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού. Μια βιώσιμη μείωση των επιπτώσεων είναι δυνατή μόνο με μια παγκοσμίου κλίμακας αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, μακριά από ζωικά τρόφιμα.

Αν λοιπόν σκέφτεστε να γίνετε βίγκαν και σας προβληματίζουν αυτά που «ακούτε» από τον γείτονα, τον γιατρό σας ή τον φίλο σας, ησυχάστε. Εκατομμύρια βίγκαν σε όλο τον κόσμο ζουν, εργάζονται, αθλούνται και κάνουν παιδιά.

Δεν υπάρχουν κίνδυνοι από αυτή τη διατροφή;

Εξαρτάται, πώς αντιλαμβάνεστε μια βίγκαν διατροφή. Αν τρώτε μια ελλιπή και λάθος βίγκαν διατροφή, μπορεί να αντιμετωπίσετε προβλήματα. Οι εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις παιδιών και ενηλίκων βίγκαν που αντιμετώπισαν προβλήματα υγείας, είχαν όλες να κάνουν με λάθος σχεδιασμένη διατροφή. Λάθος βίγκαν διατροφή σημαίνει παράλειψη σημαντικών για την υγεία τροφίμων, όπως τα φρούτα ή τα λαχανικά, η υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης και λιπαρών κ.λπ. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι τα διατροφικά λάθη και οι επικίνδυνες παραλείψεις, που τελικά οδηγούν σε ασθένειες, εντοπίζονται κατά κανόνα σε όσους ακολουθούν την τυπική παμφαγική διατροφή.

Επομένως, όπως αναφέρεται και πιο πάνω από τους σχετικούς φορείς, εφόσον μια βίγκαν διατροφή είναι ισορροπημένη και ακολουθείτε στοιχειώδεις κανόνες στον τρόπο που τρώτε, δεν έχετε τίποτα να φοβηθείτε.

Αναφορές:
[1] Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets
[2] Vegan Diets in Infants, Children, and Adolescents
[3] Vegetarian Diets
[4] Meal Planning for Vegetarian Diets
[5] Vegetarian diets in children and adolescents
[6] NHS, The vegan diet
[7] Australian Dietary Guidelines, p.35
[8] Position paper on vegetarian diets from the working group of the Italian Society of Human Nutrition
[9] UN urges global move to meat and dairy-free diet