Τι είναι τα αβγά, και γιατί να τα κόψεις

Είναι ένα νόστιμο στρόγγυλο σνακ που οι κοτούλες φτιάχνουν για εμάς καθημερινά και μας το προσφέρουν σε εξάδες;

Αν κάνετε μια μικρή έρευνα, θα διαπιστώσετε πως είναι εκπληκτικό το πόσοι άνθρωποι δεν ξέρουν τι ακριβώς είναι τα αυγά και δεν έχουν ιδέα για τις πραγματικές συνθήκες παραγωγής τους.

Όπως ακριβώς και στις γυναίκες, οι κότες έχουν ωορρηξία για τον ίδιο λόγο: Την αναπαραγωγή.

Στις γυναίκες, ένα ώριμο ωάριο (αλλιώς, αυγό) απελευθερώνεται από την ωοθήκη μια φορά το μήνα. Αν το αυγό γονιμοποιηθεί, προσκολλάται στα τοιχώματα της μήτρας και αρχίζει να σχηματίζεται ένα έμβρυο. Αν το αυγό δεν γονιμοποιηθεί, αποβάλλεται μέσω της εμμηνόρροιας — η γνωστή σε όλους μας περίοδος.

Αν αυτό σας φαίνεται σιχαμερό, ίσως θα θέλατε να βρεθείτε για λίγο και στη θέση της κότας (ειδικά αν είστε γυναίκα!) για να καταλάβετε πώς δημιουργείται ένα αυγό. Η διαδικασία για να παραχθεί ένα αυγό μέσα στο σώμα του κοτόπουλου διαρκεί από 20 έως 26 ώρες και είναι απολύτως εξουθενωτική. Επειδή το κέλυφος του αυγού αποτελείται κατά κύριο λόγο από ανθρακικό ασβέστιο, η κότα επιστρατεύει σχεδόν το μισό ασβέστιο του σώματός της προκειμένου να μπορέσει να “χτίσει” το κέλυφος εσωτερικά. Γι’ αυτό οι κότες της παραγωγής αυγών προσβάλλονται τόσο συχνά από οστεοπόρωση που τις εξασθενεί, καθώς η σχεδόν διαρκής παραγωγή αφύσικης ποσότητας αυγών στερεύει τα σώματά τους από μεγάλες ποσότητες ασβεστίου.

Οι αφύσικα υψηλοί ρυθμοί της εντατικής παραγωγής, που στερεύει σε ενέργεια τις κότες, καθώς στη σύγχρονη εποχή εξαναγκάζονται να το υπομένουν, σημαίνει ότι ακόμα και στις μικρές φάρμες οι κότες είναι πραγματικά φυλακισμένες μέσα στο ίδιο τους το σώμα. Η υπερπαραγωγή αυγών ευθύνεται για πολυάριθμες δυσλειτουργίες στο σώμα τους, συμπεριλαμβανομένων συχνά θανατηφόρων ασθενειών του αναπαραγωγικού συστήματος, οστεοπόρωσης και συνοδευτικών οστικών καταγμάτων, και σε μερικές περιπτώσεις ολική σκελετική παράλυση, μερικές φορές αναφερόμενη ως «εξάντληση των εγκλωβισμένων πουλερικών». Η οστεοπόρωση και τα εύθραυστα οστά από τους αφύσικους ρυθμούς γεννών, επιδεινώνονται επίσης από έλλειψη άσκησης: Περισσότερο από το 95% των κοτόπουλων της παραγωγής αυγών στις Ηνωμένες Πολιτείες περνούν ολόκληρη τη ζωή τους περιορισμένες σε κλουβιά τόσο μικρά που δεν μπορούν ούτε να εκτείνουν τα φτερά τους. Όταν οι κότες φτάνουν στο σφαγείο στα 1,5 με 2 χρόνια τους, τα φτερά και τα πόδια τους είναι κατατσακισμένα με επίπονα κατάγματα.

Στις αναπαραγωγικές δυσλειτουργίες που προσβάλλουν τις κότες παραγωγής αυγών περιλαμβάνονται οι όγκοι της σάλπιγγας, η περιτονίτιδα, το κόλλημα των αυγών (μεγάλα αυγά σφηνώνουν ή περνούν αργά προκαλώντας πολύ πόνο για να περάσουν), η πρόπτωση της μήτρας (μια κατάσταση κατά την οποία το χαμηλότερο μέρος της σάλπιγγας αποτυγχάνει να μαζευτεί πάλι πίσω στο σώμα μετά την ωοτοκία). Όπως το κόλλημα των αυγών, η πρόπτωση είναι συχνό αποτέλεσμα στα μικρά πουλιά που έχουν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να γεννούν σε αφύσικα υψηλούς ρυθμούς, αφύσικα μεγάλα αυγά.

Τα αυγά είναι έμβρυα;
Πολλοί πιστεύουν ότι το αυγό είναι ένα έμβρυο. Λάθος. Σύμφωνα με τα παραπάνω, επειδή το αυγό δεν έχει γονιμοποιηθεί, στην πραγματικότητα είναι απλώς η περίοδος της κότας. Μπλιαχ;

Υπάρχει η κοινή εσφαλμένη αντίληψη ότι οι κότες απλώς γεννούν συνεχώς αυγά. Η αλήθεια είναι τα σημερινά κοτόπουλα έχουν τροποποιηθεί γεννετικά σε μεγάλο βαθμό έτσι ώστε να παράγουν έναν αφύσικα υπερβολικό αριθμό αυγών.

Μια κότα στη φύση, για παράδειγμα η Red Jungle Fowl που είναι η πρόγονος της σημερινής οικόσιτης κότας, γεννάει περίπου 6 με 10 αυγά τον χρόνο, κυρίως την ‘Ανοιξη, όσα χρειάζονται δηλαδή για να εξασφαλίσει την επιβίωση των γονιδίων της.

Αντίθετα, οι σημερινές κότες που εκτρέφονται από τις βιομηχανίες αυγών, αλλά και στις αυλές των σπιτιών, παράγουν πάνω από 250 με 300 αυγά τον χρόνο μετά από χιλιάδες χρόνια επιλεκτικών διασταυρώσεων, περνώντας μια απίστευτα εξαντλητική και βάναυση ταλαιπωρία.

Τα αυγά είναι μωρά κοτοπουλάκια;
Και πάλι, τεχνικά όχι αφού πρόκειται για μη-γονιμοποποιημένα ωάρια που προορίζονται μόνο για ανθρώπινη κατανάλωση. Ωστόσο, παρότι τα ίδια τα αυγά δεν είναι κοτοπουλάκια, η βιομηχανία αυγών σκοτώνει εκατομμύρια νεογέννητα αρσενικά κοτοπουλάκια κάθε μέρα. Υπολογίζεται πως μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις Η.Π.Α. θανατώνονται πάνω από 200 εκατομμύρια κοτοπουλάκια την ημέρα.

Στα εκκολαπτήρια που παρέχουν θηλυκά κοτόπουλα στις βιομηχανίες παραγωγής αυγών, στις μικρές φάρμες, και στους λάτρεις των αυγών από κοτόπουλα της αυλής, τα αρσενικά κοτοπουλάκια διαλέγονται και θανατώνονται σύντομα μετά τη γέννησή τους, αλέθοντάς τα ζωντανά σε τεράστιους πολτοποιητές, με δηλητηριώδη αέρια, ή πετιούνται σε σακούλες σκουπιδιών και σε κάδους όπου αφήνονται να πεθάνουν από ασφυξία. Επειδή τα αρσενικά κοτοπουλάκια, όταν μεγαλώσουν, δεν πρόκειται να παράγουν αυγά και δεν είναι το είδος που πωλείται για κρέας (τα είδη για κρέας από κοτόπουλο είναι θυληκά, έχουν τροποποιηθεί γενετικά για να αναπτύσσουν πολύ περισσότερο στήθος, μύες και σάρκα) θεωρούνται άχρηστα για τη βιομηχανία αυγών, έτσι πετιούνται σαν σκουπίδια. Η εξολόθρευση των αρσενικών μωρών κοτόπουλων είναι συνήθης πρακτική στην βιομηχανία αυγών παγκοσμίως.

Τα αυγά είναι θρεπτικά;
Σύντομη απάντηση: Όχι.

Οι άνθρωποι έχουν την κακή συνήθεια να αξιολογούν ένα τρόφιμο ζωικής προέλευσης αποκλειστικά και μόνο σε σχέση με το αν είναι θρεπτικό για αυτούς ή όχι. Αυτό σε συνδυασμό με διάφορους αστικούς μύθους που εδραιώθηκαν κυρίως μέσω της οικογένειας, των διατροφολόγων και του επιθετικού μάρκετινγκ των βιομηχανιών (“το γάλα κάνει γερά οστά”, “το αυγό είναι καλό για τα παιδιά”, “το κρέας είναι απαραίτητο για την πρωτεΐνη του” κλπ), έφεραν το αυγό σε μια παράξενα κυρίαρχη θέση στη διατροφή μας — την ίδια στιγμή που ο αμερικάνικος οργανισμός υγείας απαγορεύει ρητώς στις βιομηχανίες αυγών να χρησιμοποιούν τους όρους “ασφαλές”, “υγιεινό” ή “θρεπτικό” όταν διαφημίζουν τα αυγά τους.

Από καθαρά διατροφική άποψη, ένα αυγό περιέχει πρωτεΐνη, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, ασβέστιο, χοληστερίνη, φώσφορο και αντιοξειδωτικά, επομένως θεωρούνται παραδοσιακά ως μια καλή πηγή θρεπτικών συστατικών για τον άνθρωπο. Είναι βέβαια φυσικό το αυγό να περιέχει όλες αυτές τις ωφέλιμες ουσίες, επειδή ο πραγματικός τους ρόλος είναι μέσα τους να μεγαλώσει ένα έμβρυο που θα τις χρειαστεί.

Στην πραγματικότητα, μαζί με τα θρεπτικά στοιχεία το αυγό κρύβει και κινδύνους που είναι δυσανάλογα μεγάλοι σε σχέση με τα οφέλη. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, οι κότες έχουν μία μόνο “έξοδο” στο σώμα τους, απ’ όπου βγαίνουν ούρα, κόπρανα και φυσικά τα αυγά. Ένα μεγάλο μέρος των αυγών είναι μολυσμένα με σαλμονέλα και άλλα επικίνδυνα παθογόνα που αναπτύσσονται στο σώμα της κότας λόγω της ζωής που εξαναγκάζεται να κάνει ζώντας ακίνητη ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες κότες και κόπρανα. Το αυγό περιέχει επίσης χοληστερίνη, μια επικίνδυνη ουσία η οποία βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο σε ζωικά προϊόντα και την οποία ο άνθρωπος δεν έχει καμία απολύτως ανάγκη διότι το ανθρώπινο σώμα παράγει μόνο του όση χοληστερίνη χρειάζεται.

Τέλος, υπάρχει και η ηθική διάσταση του θέματος η οποία παρότι για κάποιους είναι εντελώς υποκειμενική, παραμένει ένα σοβαρό θέμα σκέψης.

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, η βιομηχανία αυγών αναγκάζει τις κότες να ζουν μια άθλια, μίζερη και γεμάτη πόνο και αρρώστιες ζωή, βάζοντας τα πουλιά σε κλουβιά όπου μετά βιας μπορούν να κουνηθούν και αντιμετωπίζοντάς τα ως μηχανές παραγωγής αυγών. Πριν μια κότα τοποθετηθεί στο χώρο “παραγωγής”, τις κόβουν το ράμφος χωρίς καμία αναισθησία ενώ συχνά τους σπάνε και τα φτερά για να είναι απολύτως σίγουροι ότι δεν θα αντιδράσουν βίαια στον στενό και άθλιο χώρο που ζουν.

Τα αρσενικά κοτοπουλάκια θανατώνονται αμέσως μετά τη γέννησή τους, συνήθως αλέθοντάς τα ζωντανά σε μηχανές και στη συνέχεια δίνουν τα πολτοποιημένα σώματά τους σε εταιρίες παραγωγής ζωοτροφών.

Όταν τα κοτόπουλα σταματήσουν να παράγουν αρκετά αυγά λόγω ασθενειών και κόπωσης, συνήθως σε λιγότερο από 2 χρόνια, στέλνονται αμέσως σε σφαγεία όπου σφάζονται, ψεκάζονται με διαλύματα χλωρίνης ή άλλων χημικών για εξουδετέρωση της σαλμονέλας και στη συνέχεια τεμαχίζονται και γίνονται αγαπημένες τροφές των ανθρώπων. Πολύ συχνά, ειδικά στις μεγάλες βιομηχανίες, τα κομμάτια σάρκας εμποτίζονται με χημικά παρόμοια με τα αναβολικά των αθλητών, που δίνουν μεγαλύτερο όγκο και λάμψη, ειδικά στα “ακριβά” κομμάτια όπως το μπούτι και το στήθος.