Οι γονείς μου με ανάγκασαν να γίνω βίγκαν

Πρόσφατα, ένα σχέδιο νόμου στην Ιταλία πρότεινε την φυλάκιση όσων γονιών επιβάλλουν βίγκαν διατροφή στα παιδιά τους. Δημιουργήθηκε αρκετός θόρυβος και συζητήσεις σχετικά με το αν θα έπρεπε να επιτρέπεται, από το κράτος, στους γονείς να «επιβάλλουν τα πιστεύω τους» στα παιδιά τους.

Μια πολύ συνηθισμένη οπτική του θέματος, που διαβάζει κανείς σε σχετικά φόρουμ, είναι πως ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις των γονιών, δεν θα ‘πρεπε να αναγκάζουν τα παιδιά τους να υιοθετούν τις απόψεις τους, αλλά αντιθέτως να τους δίνουν την ελευθερία να επιλέξουν τα ίδια αν θέλουν να γίνουν βίγκαν, ή όχι. Ορισμένοι παρομοίασαν τον βιγκανισμό ακόμη και με θρησκευτικές αιρέσεις, θέλοντας να δείξουν πως αν δινόταν η ελευθερία της επιλογής στα παιδιά, τότε προφανώς θα απέρριπταν τον βιγκανισμό. Υπάρχουν άλλωστε και βίγκαν που λένε πως, παρότι οι ίδιοι έκαναν αυτή την επιλογή για τον εαυτό τους, δεν θα ήθελαν να ωθήσουν και τα παιδιά τους να την κάνουν, αλλά αντ’ αυτού θα τους έδιναν την επιλογή να διαλέξουν.

Τα παρακάτω λόγια ανήκουν στην 22χρονη Sarina Farb, που είναι βίγκαν όλη της ζωή και γεννήθηκε από βίγκαν γονείς. Το άρθρο της δημοσίευσε η ιστοσελίδα για την οικολογία και τον ανθρωπισμό, ecorazzi.com.

Ως μια βίγκαν 22 ετών, που οι γονείς της ‘επέβαλαν τις απόψεις τους’ πάνω μου όταν ήμουν παιδί, νομίζω πως έχω πολλά να πω για το θέμα.

Η ιδέα ότι οι γονείς δεν πρέπει να ‘επιβάλουν’ τις δεοντολογικές και ηθικές τους πεποιθήσεις στα παιδιά είναι γελοία, επειδή η κοινωνία δεν είναι ουδέτερη από άποψη αξιών. Η θεωρία ότι τα παιδιά θα πρέπει να αφήνονται ελεύθερα να επιλέξουν αν θέλουν να γίνουν βίγκαν ή όχι, στην ουσία υπονοεί ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο ο βιγκανισμός υποστηρίζει παράλογες αξίες και τις στηρίζει μέσω της προπαγάνδας. Έτσι, ο ‘μη-βιγκανισμός’ ισοδυναμεί με το ‘φυσιολογικό’. Μεγάλες εταιρίες, βιομηχανίες και διαφημιστές κατασκευάζουν αυτό το ‘φυσιολογικό’, που δεν είναι αξιακά ουδέτερο, και το προωθούν καθημερινά. Τηλεοπτικές διαφημίσεις για cheeseburgers, ταμπέλες στους δρόμους για ζωολογικούς κήπους, διαφημίσεις για γάλα στα περιοδικά και κυλικεία σχολείων – όλοι τους μεταδίδουν το μήνυμα πως τα ζώα είναι αντικείμενα και εμπορεύματα για ανθρώπινη χρήση.

Όπως ακριβώς κάποιος ενστερνίζεται την άποψη ότι ο ρατσισμός είναι κακός και ότι δεν πρέπει να διακρίνουμε ή να εκμεταλλευόμαστε άλλους ανθρώπους με βάση το χρώμα του δέρματός τους, οι βίγκαν απορρίπτουν την άποψη ότι τα ζώα είναι δικά μας και μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε ή να τα εκμεταλλευόμαστε, απλώς και μόνο επειδή είναι άλλα είδη. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την εναντίωση στον σεξισμό. Όταν κάποιος βλέπει τον βιγκανισμό κατ’ αυτόν τον τρόπο, γίνεται ξεκάθαρο ότι ο βιγκανισμός ως επιλογή δεν είναι τίποτα διαφορετικό από το να είναι κάποιος εναντίον της υποδούλωσης, του φόνου και της εκμετάλλευσης – ακριβώς όπως θα ίσχυε και για τους ανθρώπους.

Η ιδέα λοιπόν ότι οι γονείς μπορούν να αφήσουν τα παιδιά τους να επιλέξουν αν θέλουν να γίνουν βίγκαν, είναι παρόμοια με το σκεπτικό ότι τα παιδιά πρέπει να διαλέξουν αν θέλουν να είναι αντι-ρατσιστές, χωρίς να τους δοθεί εκπαίδευση σχετικά με το τί είναι ο ρατσισμός και γιατί είναι απαίσιος. Αν οι γονείς δεν ‘επιβάλουν’ (λέξη που χυδαία χρησιμοποιείται στη θέση του ‘εκπαιδεύσουν’) τις βίγκαν ηθικές αξίες στα παιδιά τους, τότε η κοινωνία δεν θα διστάσει να ‘επιβάλει’ σε αυτά τις συνήθεις αξίες του Δυτικού τρόπου ζωής. Χωρίς την νουθεσία των γονιών, που θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τις επιβουλές της κοινωνίας, στο παιδί δεν πρόκειται καν να δοθεί η επιλογή του βιγκανισμού και τα παιδιά θα γίνουν απλώς θύματα της επιρροής και της άποψης των βιομηχανιών.

Ως βίγκαν παιδί, καθώς μεγάλωνα πολλοί φίλοι μου με ρωτούσαν ‘δεν θέλεις να ξέρεις τί γεύση έχει το τυρί;’ ή ‘σκέφτηκες ποτέ να δαγκώσεις μια μπουκιά κρέας όταν λείπουν οι γονείς σου;’. Και μπορώ να πω με απόλυτη ειλικρίνεια πως όχι, ποτέ στην ζωή μου δεν πλησίασα καν στο να βάλω στο στόμα μου σάρκα ή εκκρίσεις ζώων. Κάθε φορά που δεχόμουν τέτοιες ερωτήσεις, με έκανε να αισθάνομαι ότι ζω σε ένα παράλληλο, διαφορετικό σύμπαν από τους φίλους μου.

Από τις πιο παλιές αναμνήσεις που έχω ως παιδί, οι γονείς μου δεν με μεγάλωσαν απλώς με μια διατροφή βίγκαν. Αντιθέτως, είχαν καταστρώσει ένα σχέδιο, κατάλληλο για την εκάστοτε ηλικία μου, για να καταλάβω τί είναι ο βιγκανισμός και γιατί είμαστε βίγκαν. Όταν ήμουν πολύ μικρή, η προσέγγιση ήταν απλή, με σχόλια όπως ‘δεν τρώμε ζώα επειδή πονάνε’ ή ‘δεν πίνουμε γάλα αγελάδας γιατί αυτό είναι για τα μοσχαράκια της’. Καθώς μεγάλωνα, οι εξηγήσεις γίνονταν πιο σαφείς και μπορούσαμε να κάνουμε σαν οικογένεια συζητήσεις σχετικά με τον βιγκανισμό. Ταυτόχρονα με τις δικές μας συζητήσεις, κουβεντιάζαμε επίσης σχετικά με το καθήκον μας να μιλάμε για την αδικία και τα προβλήματα – τα οποία όλοι μας γνωρίζουμε. Σε ηλικία περίπου 8 ετών, με τις γνώσεις μου σχετικά με την εκμετάλλευση των ζώων και τις αξίες της οικογένειάς μου, ένιωσα υποχρεωμένη να μοιραστώ την αλήθεια μου με τους φίλους και γνωστούς μου. Το ίδιο συνεχίζω να κάνω μέχρι και σήμερα.

Το να ανατραφώ ως βίγκαν είναι για μένα η μεγαλύτερη ευλογία που θα μπορούσα να ζητήσω. Όχι μόνο επειδή μου πρόσφερε ηρεμία στην ψυχή μου, το να ξέρω ότι ποτέ μου δεν προκάλεσα σκοπίμως κακό σε ζώο, αλλά επειδή με έκανε να δω ολόκληρο τον κόσμο διαφορετικά. Με δίδαξε επίσης να σκέφτομαι κριτικά και να μπορώ να βλέπω πίσω από την προπαγάνδα που υποστηρίζει ότι είναι ΟΚ να χρησιμοποιούμε τα ζώα.

Έτσι λοιπόν, ως κάποια που της ‘επέβαλαν’ τον βιγκανισμό, τί σκέφτομαι για τους γονείς που κάνουν το ίδιο στα παιδιά τους; Σκέφτομαι ότι δεν έχει καμία διαφορά από τους γονείς που ‘επιβάλουν’ στα παιδιά τους να μην είναι ρατσιστές ή σεξιστές.

Κάθε λογικός άνθρωπος καταλαβαίνει ότι οι γονείς πάντοτε μεγαλώνουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τις δικές τους αξίες. Οι Χριστιανοί γονείς συνήθως μεγαλώνουν παιδιά χριστιανούς και οι ρατσιστές γονείς συνήθως μεγαλώνουν παιδιά ρατσιστές. Ακόμη και χόμπι ή ασχολίες του πατέρα ή της μητέρας, όπως για παράδειγμα το ποδόσφαιρο, πολύ συχνά μεταδίδονται στα παιδιά.

Επομένως η θεωρία ότι τα βίγκαν παιδιά βρίσκονται κάτω από καταναγκασμό, είναι εντελώς γελοία.

Θα έλεγα μάλιστα ότι οι βίγκαν γονείς είναι πιο δίκαιοι και πιο ειλικρινείς προς τα παιδιά τους σε σχέση με τους μη-βίγκαν. Αντί να τους διδάσκουν παράλογα οξύμωρα, όπως ότι πρέπει να αγαπάμε τα ζώα αλλά φάε παιδί μου τα μπιφτέκια σου, τους λένε την αλήθεια. Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο. Τα παιδιά δικαιούνται να γνωρίζουν ότι δεν τρώνε “κρέας”, αλλά ζώα. Ζωντανά, αισθανόμενα, έξυπνα ζώα που τα σκοτώνουμε και τα τρώμε.