Είναι ο βιγκανισμός, ανόητε

Περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα δηλώνουν χορτοφάγοι και ο αριθμός αυξάνεται καθημερινά με έναν ρυθμό που μόνο ελπιδοφόρο βρίσκω. Κάτι συμβαίνει. Φταίει το γεγονός ότι τα καρότα έγιναν ξαφνικά πιο νόστιμα από το σνίτσελ ή μήπως η ανθρωπότητα περνάει μια νέα φάση;

Συμφωνώ ότι το όνομα είναι παράξενο. Τι παναπεί βιγκανισμός; Αμερικανιές; Προσωπικά ποτέ δεν μου άρεσε αυτή η ταμπέλα και δεν μου αρέσουν γενικώς οι ταμπέλες. Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι ο άνθρωπος, ως πλάσμα, είναι εξ ορισμού και εκ φύσεως φυτοφάγος επομένως οι βίγκαν δεν θα έπρεπε να λέγονται βίγκαν αλλά, απλώς, άνθρωποι. ‘Αρα ίσως η ταμπέλα έπρεπε να υπάρχει για τους υπόλοιπους. Όμως αυτό το πιστεύω εγώ. Πολλοί θα διαφωνήσουν.

Πριν από τον βιγκανισμό, ο σπισισμός κυριαρχούσε στον κόσμο ολοκληρωτικά.

Ο σπισισμός ένα είδος ρατσισμού. Σημαίνει πως κάνουμε διακρίσεις ως προς το δικαίωμα ύπαρξης και ελευθερίας, ανάλογα με το είδος. Είναι αυτό που σε κάνει να θεωρείς ασήμαντη μια σαύρα. Είναι αυτό που σε κάνει να θεωρείς νορμάλ το σακάκι σου να αποτελείται από το γδαρμένο δέρμα ενός πλάσματος. Χονδρικά, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι είναι σπισιστές. Ανέπτυξαν αυτή την “αρρώστια” εξαιτίας της νοημοσύνης τους και, αργότερα, των διαφόρων θρησκειών. Δηλαδή, θεωρήσαμε ότι εφόσον είμαστε πιο έξυπνοι και εφόσον μπορούμε, έχουμε κάθε δικαίωμα να υποδουλώνουμε και να χρησιμοποιούμε τα άλλα είδη ανάλογα με το συμφέρον μας: Άλλοτε για φαγητό, άλλοτε για ρούχα, άλλοτε για διασκέδαση και άλλοτε για εργασία.

Ο σπισισμός έφερε στα ράφια των καταστημάτων συσκευασμένα πτώματα μωρών, έφερε ζώνες και σακάκια φτιαγμένα από δέρμα αλεπούδων, θεαματικά πάρκα με δελφίνια και φάλαινες, βόδια που όργωναν χωράφια, άλογα που έσερναν άμαξες, ζελεδάκια από κόκαλα μοσχαριών, ποτά από πολτοποιημένα έντομα, κασκόλ από τις τρίχες προβάτων και παγωτά από μητρικό γάλα αγελάδων. Κοινός παρονομαστής σε όλα αυτά και ακόμη περισσότερα, είναι φυσικά ότι προέρχονται από ζώα τα οποία αυθαίρετα αποφασίσαμε ότι υπάρχουν για εμάς και για τις ανάγκες μας. Πολλοί θεωρητικοί έχουν υποστηρίξει ότι ο σπισισμός είναι επίσης και η γεννεσιουργός αιτία της βίας μεταξύ των ανθρώπων. Μάθαμε πώς να βασανίζουμε και να σκοτώνουμε άλλους ανθρώπους, αφού εξασκηθήκαμε στα ζώα και παρατηρήσαμε την λειτουργία του πόνου. Αλλά καλύτερα ας μην επεκταθώ σε αυτό.

Παρόμοια με τις περισσότερες συνήθειες, ο σπισισμός μεταδόθηκε σε εμάς από τους γονείς μας και τους παππούδες μας. Θυμάμαι πως ο παππούς μου, όταν μιλούσε για τις κότες του ή για τα πρόβατα κάποιου βοσκού, χρησιμοποιούσε τη λέξη “κομμάτια”. Έλεγε, “έχω είκοσι κομμάτια”. Αυτό το “κομμάτι”, που είναι απόδειξη της χυδαίας περιφρόνησης των ζώων από τους ανθρώπους, διατηρείται και σήμερα και μάλιστα έχει εξελιχθεί – προς το χειρότερο – σε ονομασίες προϊόντων που πωλούνται σε μαγαζιά, όπως σπάλα, σουβλάκι, μπέικον, κοτομπουκιά, κιμάς ή απλώς… μπότες.

Ο σπισισμός γέννησε μια τεράστια σειρά από βιομηχανίες – θαρρώ την μεγαλύτερη από όλες. Εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα ζουν άμεσα ή έμμεσα από την εκμετάλλευση και τον πόνο των ζώων. Και τα ονομάζουν “επαγγέλματα”. Σε συνδυασμό με την τεράστια δύναμη των ΜΜΕ, ο σπισισμός έστησε ένα σύστημα βαθιάς κοινωνικής αποδοχής, όπου μανιασμένοι λαίμαργοι κρατώντας λίγα χρήματα στο χέρι μπορούν να αγοράσουν τη ζωή κάποιου έτσι απλά, νόμιμα, χωρίς διαδικασίες. Γεμίσαμε τον πλανήτη μας με σφαγεία – μια λέξη που από μόνη της θα ‘πρεπε να είναι τρομακτική, αποκρουστική – και πληρώνουμε ανθρώπους για να δολοφονούν εν ψυχρώ ανυπεράσπιστα ζώα, που ποτέ δεν μας πείραξαν. Ζώα που θα μπορούσαν να είναι φίλοι μας, αν σκεφτεί κανείς ότι τα γουρούνια, για παράδειγμα, είναι πιο έξυπνα από τους σκύλους. Και στην κορυφή όλων αυτών, βάλαμε διαφημίσεις, αφίσες και σποτάκια, για να προωθούν συστηματικά αυτό το αίσχος και να το διατηρούν καλά σφηνωμένο στο μυαλό μας.

Ο βιγκανισμός, από την άλλη, έφερε και φέρνει αλλαγές που είναι πρωτοφανείς για την ανθρωπότητα. Πράγματα που για αιώνες θεωρούσαμε φυσιολογικά, πλέον βρίσκονται κάτω από σκληρή κριτική και δημιουργούν σκέψεις σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Είναι πράγματι τα ζώα αντικείμενα και εμπορεύματα, όπως μας έμαθαν οι γονείς μας και η τηλεόραση;

Όχι!

Τα ζώα δεν είναι προϊόντα. Δεν είναι υλικά. Δεν είναι οικονομικές μονάδες. Τα αναγνωρίζουμε πλέον ως συγκάτοικούς μας σε αυτόν τον πλανήτη, ως πλάσματα που βρέθηκαν σε αυτή τη Γη, όπως κι εμείς, και γεννιούνται με το πρώτο και πιο βασικό δικαίωμα: Την ελευθερία.

Όπως συνέβη όμως και με πολλά άλλα πράγματα που κληρονομήσαμε από τους παλιούς, έτσι και με τον σπισισμό, οι νέες γενιές ανθρώπων με το αυξημένο τους μορφωτικό επίπεδο τον αμφισβήτησαν σοβαρά και διαπίστωσαν πως επειδή κάτι αποτελεί παράδοση δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι και σωστό. Άλλωστε ζούμε στην εποχή της πληροφόρησης και του ίντερνετ. Σήμερα είναι πιο εύκολο από ποτέ να μάθει κάποιος τί ακριβώς κάνουμε στα ζώα και με ποιο τρόπο και φυσικά να πληροφορηθεί για τον εντελώς διαφορετικό τρόπο που ο βιγκανισμός αντιμετωπίζει την φύση και τα ζώα.

Και, σ’ αυτούς που θεωρούν ότι είναι μέρος της φυσικής τάξης των πραγμάτων τα ζώα να σκοτώνουν το ένα το άλλο, θα πω ότι η φυσική τάξη περιλαμβάνει την ενέδρα, την επίθεση και την άμυνα. Κάθε ζώο που ζει ελεύθερο μπορεί βεβαίως να γίνει η τροφή ενός άλλου, όμως η εξέλιξη έχει δώσει σε όλα τα πλάσματα τους μηχανισμούς και το δικαίωμα της άμυνας. Μπορεί να προσπαθήσει να ξεφύγει ή να δώσει μάχη για την ζωή του. Έτσι λειτουργεί η φύση. Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα πεθάνει το κάθε πλάσμα. ΑΥΤΟ είναι η φυσική τάξη. Τα ζώα που εκμεταλλεύονται οι άνθρωποι δεν έχουν καμία δυνατότητα άμυνας. Είναι προ-αποφασισμένο πότε θα πεθάνει κάποιο πλάσμα, ήδη από την ημέρα της γέννησής του. Χρησιμοποιούμε μηχανές, όπλα και μεθόδους για να επέμβουμε στην αναπαραγωγή τους, στο περιβάλλον τους και στο σώμα τους. Τα ζώα δεν μπορούν ούτε να ξεφύγουν ούτε να αντιδράσουν. Δεν είμαστε θηρευτές. Είμαστε απλά έξυπνοι.

Ο βιγκανισμός είναι το πιο ελπιδοφόρο ανερχόμενο κίνημα. Και, ακόμη και τη λέξη “κίνημα” την χρησιμοποιώ καταχρηστικά γιατί δεν είναι καν κίνημα. Είναι η λογική εξέλιξη του ανθρώπου όταν συνειδητοποιήσει πώς μεγάλωσε μέσα στο ψέμα και στη βία. Ο βιγκανισμός δεν πουλάει τίποτα, δεν βλάπτει κανέναν και απευθύνεται σε όλους όχι μέσα από πομπώδεις διαφημίσεις και ακριβά τηλεοπτικά σποτ, αλλά από στόμα σε στόμα, από φίλο σε φίλο, από το διαδίκτυο, από μικρές ατομικές προσπάθειες ή συλλογικότητες.

Μέλημα του βιγκανισμού είναι να προσπαθήσουν να “δουν” οι άνθρωποι αυτό που κρύβεται πίσω από την μάσκα του σπισισμού. Να δουν την ομορφιά των ζώων, την χαρά που μπορούν να μας προσφέρουν. Να μπορέσουν να αντιληφθούν το αναίτιο κακό που τους κάνουμε. Ο βιγκανισμός φέρνει την Ειρήνη. Την πραγματική ειρήνη, κι όχι αυτή που εννοούμε ρίχνοντας βόμβες στο Ιράκ. Γιατί για να υπάρξει ειρήνη μεταξύ των ανθρώπων πρέπει πρώτα να έχουμε την ειρήνη στις καρδιές μας και κάτι τέτοιο είναι αδύνατο όταν μέσα στο πιάτο μας βρίσκεται το νεκρό σώμα ενός πλάσματος που σκοτώσαμε με τον πιο βάρβαρο τρόπο.

Η άνοδος του βιγκανισμού μεταφράζεται σε λιγότερους άδικους θανάτους, περισσότερο οξυγόνο, καθαρότερες θάλασσες, καλύτερες ανθρώπινες σχέσεις, λιγότερη αδικία, λιγότερο πόνο. Όσοι αναρωτιούνται γιατί και πώς μπορεί κάτι τέτοιο να το πετύχει ο βιγκανισμός ενώ κάθε ηγέτης και κάθε πολιτικό σύστημα στην Ιστορία απέτυχε, ας κοιτάξουν για άλλη μια φορά τις βασικές αξίες του βιγκανισμού και ας αναλογιστούν ποιο είναι αυτό το στοιχείο που κυριαρχεί στον βιγκανισμό, όχι όμως σε οποιαδήποτε άλλο πολιτικό, κοινωνικό ή πολιτιστικό κίνημα.

Στο Βερολίνο, που ήδη έχει ανακηρυχτεί από πολλούς ως βίγκαν πρωτεύουσα του κόσμου, λειτουργούν ήδη περισσότερα από 15 βίγκαν εστιατόρια καθώς και αλυσίδα αμιγώς βίγκαν σούπερ μάρκετ (στα ελληνικά σούπερ μάρκετ ακόμη προσπαθώ να εξηγήσω στον υπάλληλο τί σημαίνει βίγκαν). Στην Αγγλία, η Telegraph αναφέρει αύξηση των βίγκαν κατά 360% σε μια δεκαετία, ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε περισσότερο από μισό εκατομμύριο. Στις ΗΠΑ, 16 εκατομμύρια άνθρωποι δηλώνουν χορτοφάγοι ή βίγκαν, με τον βιγκανισμό να αντικαθιστά την χορτοφαγία με σταθερό και αυξανόμενο ρυθμό. Σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ρωσία, η Ολλανδία, ο Καναδάς και η Σουηδία τα ποσοστά χορτοφάγων και βίγκαν κυμαίνονται από 2% έως και 10% – όλα με αυξητικές τάσεις.

Ήδη οι γαλακτοβιομηχανίες του κόσμου και κυρίως τα “μεγαθήρια” των ΗΠΑ και της Αγγλίας, μετρούν ζημιές εκατομμυρίων, αφού οι πωλήσεις γάλακτος συνεχώς πέφτουν δίνοντας την θέση τους σε εναλλακτικά ροφήματα και εδέσματα όπως γάλα ή γιαούρτι αμυγδάλου, σόγιας, ρυζιού και καρύδας καθώς και φυτικά τυριά φτιαγμένα από σιτάρι, σόγια, πατάτα, λούπινο ή άλλα φυτικά συστατικά.

Εκατοντάδες διάσημες προσωπικότητες από τον χώρο του κινηματογράφου, της μουσικής, της πολιτικής, της τηλεόρασης και των επιχειρήσεων έχουν δηλώσει βίγκαν, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν και ενεργή δράση υπέρ των δικαιωμάτων των ζώων. Και λέω “έχουν δηλώσει”, γιατί προς το παρόν μπορούμε να γνωρίζουμε μόνο αυτούς που έχουν επισήμως δηλώσει βίγκαν, αφού σίγουρα θα υπάρχουν και άλλοι για τους οποίους κανείς δεν γνωρίζει. Μόνο εγώ έχω μετρήσει πάνω από 60 (επομένως σίγουρα είναι εκατοντάδες), μεταξύ των οποίων οι Ellie Goulding, Jennifer Lopez, Liam Hemsworth, Jamers Cameron, Jessica Simpson, Beyoncé, Lea Michele, Jared Leto, Moby, Bryan Adams, Alicia Silverstone, Bill Clinton, Alanis Morissette, Brad Pitt, Pamela Anderson, Alec Baldwin, Miley Cyrus, Leona Lewis, Demi Moore, Michelle Pfeiffer και Stevie Wonder.

Παράλληλα, οι γιατροί και άλλοι επιστήμονες που αναγνωρίζουν την βίγκαν διατροφή ως την πιο υγιεινή και κατάλληλη για την πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, συνεχώς αυξάνονται. Η σάρκα των ζώων ως τροφή για τον άνθρωπο έχει συνδεθεί από εκατοντάδες έρευνες με κάθε λογής ασθένειες, από παχυσαρκία μέχρι υπέρταση και καρκίνους. Το πιο λογικό, λοιπόν, ήταν οι γιατροί να επιχειρήσουν την πρόληψη και την θεραπεία ασθενειών μέσω μιας ριζικής αλλαγής στην διατροφή. Και το πέτυχαν. Το πετυχαίνουν καθημερινά, όλο και περισσότεροι. Μοιάζει μαγικό, αλλά δεν είναι. Βγάζοντας τα ζώα από το μενού μας, ο οργανισμός μας κάνει μια πελώρια “επανεκκίνηση” και ξεκινά ακαριαία η διαδικασία αποτοξίνωσης και αυτοθεραπείας.

Πού βρίσκεται όμως η Ελλάδα σε σχέση με τα παραπάνω; Ως συνήθως, δυστυχώς βρισκόμαστε μερικές δεκαετίες πίσω.

Στην Ελλάδα, παρότι ο βιγκανισμός επίσης παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, βρισκόμαστε ακόμη πολύ μακριά από το να πούμε ότι υπάρχει ένα σημαντικό κοινωνικό αποτύπωμα με την ονομασία “βίγκαν”. Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες, είναι άγνωστη ακόμη και η λέξη βίγκαν (ωστόσο, αρκετά περισσότεροι καταλαβαίνουν την λέξη “χορτοφάγος”, που παρότι δεν είναι το ίδιο πράγμα βοηθάει στην συννενόηση). Παραμένουμε και σήμερα η χώρα όπου συναντάμε συνεχώς στους δρόμους πατημένα ή αδέσποτα ζώα, τρώμε ψητά έντερα, τηγανίζουμε ζωντανά σαλιγκάρια, φτιάχνουμε σούπες από πόδια και στομάχια, χτυπάμε χταπόδια σε βράχους και σουβλίζουμε μωρά κατσικάκια. Οι διατροφικές μας συνήθειες εκτός από αηδιαστικές και πρωτόγονες, φανερώνουν επίσης και την απύθμενη περιφρόνησή μας για τα ζώα.

Τα καταστήματα, αν και κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να συμπεριλάβουν βίγκαν προϊόντα στα ράφια τους, τα πλασάρουν με άλλο όνομα (το πιο συνηθισμένο είναι, φυσικά, το “νηστίσιμο”), οι τιμές είναι εξωφρενικές και οι διαφημίσεις με διαμελισμένα πτώματα στις τζαμαρίες τους δεν βοηθούν πολύ την κατάσταση.

Από την άλλη έχουμε γιατρούς και άλλους επαγγελματίες της υγείας ή/και της διατροφής που συνεχίζουν να αγνοούν τους συνάδελφούς τους και όλες τις έρευνες και να υποστηρίζουν ή ακόμη χειρότερα να προτείνουν την κατανάλωση αυγών, γάλακτος και “κρέατος” ως δήθεν “υψηλής βιολογικής αξίας” πρωτεΐνη, διαδίδοντας ανοησίες πως μια βίγκαν διατροφή είναι επικίνδυνη για την υγεία, φέρνοντάς μας ως παράδειγμα δύο ή τρεις χαζούς σε όλο τον πλανήτη, που ζούσαν με πατατάκια και μπανάνες και, φυσικά, αρρώστησαν.

O Dr. Κιμ Ουίλιαμς, καρδιολόγος και πρόεδρος του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας, είχε πει χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν δύο ειδών καρδιολόγοι: Οι βίγκαν και αυτοί που δεν έχουν ενημερωθεί για τα νέα δεδομένα. Αν και γέλασα όταν το διάβασα πρώτη φορά, ανακάλυψα ότι τελικά υπάρχουν κι άλλοι.

Πολλοί βλέπουν τον βιγκανισμό ως μια νεοτεριστική τάση ή μόδα – κυρίως δημοσιογράφοι και άλλοι άνθρωποι με δημόσιο βήμα που συστηματικά προσπαθούν να γελοιοποιήσουν τους υπερασπιστές των ζώων. Όμως αυτή η άποψη είναι λάθος. Όχι μόνο δεν είναι κάτι καινούριο ο βιγκανισμός, αλλά η προέλευσή του χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας.

Παρότι το ίντερνετ ήταν η αιτία να διαδοθεί ο βιγκανισμός και η χορτοφαγία με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς, η χορτοφαγία πρακτικά υπάρχει από τότε που υπάρχουν χόρτα. Αρχαίοι Έλληνες, Ινδοί και Κινέζοι έχουν ασκήσει την αποχή από την κρεοφαγία και έχουν μιλήσει για το “αμάρτημα” της κατανάλωσης σάρκας. Ο Πλούταρχος κατακρίνει την κρεοφαγία στα “Ηθικά”, ενώ στους Νόμους του Μανού του Ινδουισμού, που χρονολογούνται τουλάχιστον 3.000 χρόνια πριν, αναφέρεται:

Δεν μπορούμε να πάρουμε κρέας χωρίς τραυματισμό των ζώων […] Αυτός που δεν τρώει κρέας γίνεται αγαπητός στους ανθρώπους και δεν θα βασανίζεται από ασθένειες. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος αμαρτωλός από αυτόν τον άνθρωπο που επιδιώκει να αυξήσει τον όγκο της δική του σάρκας τρώγοντας την σάρκα των άλλων όντων. […] Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη την αηδιαστική προέλευση του κρέατος και την σκληρότητα του εγκλειμού και την δολοφονία όντων που έχουν σώμα, ας απέχουμε πλήρως από την κατανάλωση κρέατος.

Όμως οι προϊστορικοί άνθρωποι; Οι πιο παλιοί μας πρόγονοι; Δεν έτρωγαν κι εκείνοι ζώα; Πρώτα απ’ όλα, η άποψη αυτή γενικά μπάζει από παντού. Εννοώ ότι τίποτα δεν φαίνεται να είναι απολύτως σίγουρο. Ωστόσο σήμερα γνωρίζουμε πως μόνο όταν οι άνθρωποι βρέθηκαν σε αναγκαστική ανάγκη επιβίωσης (λόγω πάγου ή χιονιού), στράφηκαν στην κατανάλωση ζώων. Σε κάθε περίπτωση, το περιοδικό Scientific American σε άρθρο του για τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας της Παλαιολιθικής Εποχής, αναφέρει πως η θανάτωση και κατανάλωση ενός ζώου εκείνα τα χρόνια, ήταν περισσότερο ένα σπάνιο τσιμπούσι, μια λιχουδιά, παρά μια καθημερινή διατροφική συνήθεια. Οι προϊστορικοί μας πρόγονοι, ήταν σχεδόν στο σύνολό τους χορτοφάγοι.

Η ταχύτατη διάδοση του βιγκανισμού ούτε τυχαία είναι ούτε οφείλεται σε προπαγάνδα. Αν ήταν έτσι, πολλές ακόμη ιδέες θα είχαν την ίδια τύχη. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Φασισμός, όταν πέρασε από την Ευρώπη, είχε στα χέρια του τα καλύτερα και πιο μεθοδικά εργαλεία προπαγάνδας. Όμως δεν φτούρισε. Δεν φτούρισε, γιατί όσο καλά και να προπαγανδίσεις κάτι, αν δεν είναι δίκαιο, λογικό, ηθικό και ευκταίο, αργά ή γρήγορα ο κόσμος θα το εγκαταλείψει.

Ο βιγκανισμός μεγαλώνει, επειδή πρεσβεύει το σωστό και το δίκαιο. Επειδή επιδιώκει την αγάπη. Όσες αντιδράσεις κι αν συναντά, όσο κι αν οι βιομηχανίες αντιστέκονται, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι πράγματα όπως ο εγκλεισμός, ο βιασμός, η εκμετάλλευση, ο φόνος, ο διαμελισμός και η βία πρέπει να εκλείψουν από τον ανθρώπινο πολιτισμό – και αυτός είναι ο μεγάλος στόχος του βιγκανισμού.

Δεν έχουμε πια καμία δικαιολογία. Δεν υπάρχει κανένα λογικό επιχείρημα υπέρ της εκμετάλλευσης των ζώων. Δεν ζούμε σε εποχή παγετώνων, παγιδευμένοι μέσα στα χιόνια, σε ολική αδυναμία πρόσβασης σε φυτικές τροφές. Δεν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα επιβίωσης – αντίθετα, σήμερα το 35% της τροφής που παράγεται στον ανεπτυγμένο κόσμο, πετιέται στα σκουπίδια. Και κάθε αξίωση περί υγείας, για την οποία επί δεκαετίες μας ζάλιζαν τα ούμπαλα διάφοροι (και πολλοί το κάνουν ακόμη και σήμερα), έχει εδώ και καιρό καταρριφθεί. Όλες οι επίσημες ιατρικές προσεγγίσεις και έρευνες λένε απερίφραστα ότι η χορτοφαγική διατροφή όχι μόνο δεν ελοχεύει κανένα πρόβλημα υγείας, αλλά είναι υγιεινή και κατάλληλη για όλες τις ηλικίες. Ακόμη και στο θέμα που “καίει” περισσότερο, δηλαδή την ανατροφή παιδιών με μια αμιγώς βίγκαν διατροφή, όλοι οι μύθοι έχουν καταρριφθεί εδώ και καιρό. Η βίγκαν διατροφή είναι και κατάλληλη και υγιεινή για τα παιδιά.

Συνεχίζουμε να τρώμε ζώα μόνο για την γεύση. Για την ακρίβεια, για τέσσερις λόγους: Παράδοση, ευκολία, γεύση και συνήθεια.

Όμως αυτή η συνήθεια, η παράδοση και η ευκολία είναι υπεύθυνη για 100 δισεκατομμύρια δολοφονίες κάθε χρόνο. 2 δις κάθε εβδομάδα. Μπορείς να αναλογιστείς τον αριθμό; Αν σκοτωνόμασταν μεταξύ μας με τον ίδιο ρυθμό που σκοτώνουμε τα ζώα, ολόκληρη η ανθρωπότητα θα εξαφανιζόταν σε τρεις βδομάδες. Αυτή η συνήθεια είναι υπεύθυνη για τον σπαρακτικό πόνο εκατομμυρίων ζώων που κάθε χρόνο γδέρνονται ζωντανά προκειμένου να γίνουν γελοία, αχρείαστα αντικείμενα όπως πορτοφόλια και μπότες. Είναι υπεύθυνη για ένα πελώριο, παγκόσμιο ολοκαύτωμα που δεν υπολογίζει καμία ζωή, ούτε καν μωρών που ακόμη θηλάζουν.

Ο βιγκανισμός φέρνει το αύριο που θα ήθελα να ζήσουν τα παιδιά μου. Έναν κόσμο όπου άνθρωποι και ζώα μπορούν να συνυπάρχουν χωρίς βία, χωρίς αίμα, χωρίς μίσος και απανθρωπιά.