Το λιγότερο δυνατό κακό

Είναι βλαβεροί και επικίνδυνοι για το περιβάλλον οι βίγκαν; Μήπως εθελοτυφλούν και, παρότι νομίζουν ότι κάνουν καλό τελικά είναι το ίδιο ένοχοι με τους υπόλοιπους;

Κοίτα, το καταλαβαίνω. Είσαι θηρευτής, κυνηγός, κάτοχος τρομακτικών κυνόδοντων, ολετήρας, εξουσιαστής, κυρίαρχος της φύσης, στυγνός, καταχθόνιος ρυθμιστής του οικοσυστήματος – ένα περήφανο μέλος της κορυφής της τροφικής αλυσίδας.

Όμως επίτρεψέ μου να πω κάτι. Οι άνθρωποι τρώνε “κρέας” για τέσσερις, κυρίως, λόγους: Συνήθεια, γεύση, παράδοση και ευκολία.

Είναι πολλοί που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να γίνουν βίγκαν είτε γιατί πιστεύουν στον βιγκανισμό αλλά δυσκολεύονται, είτε γιατί δεν πιστεύουν στον βιγκανισμό και αναζητούν διάφορες δικαιολογίες ώστε να τον αποφύγουν. Οι πρώτοι σίγουρα κάποια στιγμή θα βρείτε τον δρόμο σας, θα έρθει η μεγάλη μέρα της αναλαμπής και θα τα καταφέρετε.

Θέλω λοιπόν να σταθώ στην δεύτερη ομάδα. Πολλοί εξ αυτών έχουν αφιερώσει αξιοσημείωτα πολλές ώρες από τη ζωή τους στη μελέτη των δήθεν κακών που προκαλεί στη φύση ο κάθε βίγκαν. Βλέπεις, αφού ούτε εκμεταλλευόμαστε ούτε σκοτώνουμε ζώα, κάποιο κακό θα πρέπει να κάνουμε κι εμείς διότι διαφορετικά θα φαινόμαστε σαν άγιοι.

Μάθε λοιπόν ότι οι βίγκαν δεν είναι άγιοι. Ούτε και προκαλούν μηδέν κακό.

Ικανοποιήθηκες τώρα; Χαίρομαι.

Ο σκοπός του να είσαι βίγκαν ασφαλώς δεν είναι η πνευματική τελειότητα. Είμαστε όλοι άνθρωποι και έχουμε ελαττώματα και αδυναμίες.

Σε έναν ιδανικό (και θεωρητικό) κόσμο όπου όλοι είναι χορτοφάγοι, ίσως υπάρχουν τα εχέγγυα για μηδέν κακό αλλά, ρεαλιστικά, κι εμείς χρησιμοποιούμε την τεχνολογία, πλενόμαστε, ντυνόμαστε, εργαζόμαστε και επομένως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάποιο κακό θα προκαλούμε.

Το κενό στη σκέψη των λεγόμενων “αντι-βίγκαν” είναι ότι αγνοούν την βασική αρχή αυτού του τρόπου ζωής:

Οι άνθρωποι που ασπάζονται τον βίγκαν τρόπο ζωής δεσμεύονται για μια ηθική στάση απέναντι στα ζώα και το περιβάλλον και προσπαθούν να κάνουν το λιγότερο δυνατό σκόπιμο κακό.

Από αυτή την πρόταση εύκολα κατανοούμε ότι λογικά εκτός από το σκόπιμο κακό υπάρχει και το ακούσιο. Επίσης, “το λιγότερο δυνατό κακό” σημαίνει ότι αποδεχόμαστε πως κάποιο κακό, θα υπάρξει.

Για να μπορέσουμε να δείξουμε τιμιότητα απέναντι στην παραπάνω ηθική υποχρέωση, όχι μόνο στεκόμαστε με σεβασμό απέναντι στα ζώα, που είναι η κυρίαρχη υποχρέωση, αλλά απορρίπτουμε μια τεράστια λίστα προϊόντων από τη ζωή μας. Και μάλιστα δεν το κάνουμε γογγύζοντας, αλλά με χαρά.

Ενδεικτικά, αναφέρω μερικά μόνο από τα περιεχόμενα αυτής της λίστας “απαγορευμένων”:

“Κρέας”, γάλα, αυγά, τυριά, γιαούρτια, μέλι, παγωτά, φοινικέλαιο, ιχθυέλαιο, γούνες, δερμάτινα, μεταξωτά, μαλλί, pet shops, τσίρκο, ζωολογικοί κήποι, ταυρομαχίες, κυνομαχίες, κυνήγι, ψάρεμα, κάπνισμα, καλλυντικά και φάρμακα που έχουν δοκιμαστεί σε ζώα και προϊόντα παιδικής εργασίας ή εκμετάλλευσης.

Τώρα, τηρώντας μόνο τα παραπάνω, έχεις ήδη βελτιώσει τον κόσμο και την ζωή σου κατά 90%. Αλλά θέλεις να συζητήσουμε και για το υπόλοιπο 10%. Να το συζητήσουμε.

Σίγουρα όλοι μας χρησιμοποιούμε, άλλες φορές εκούσια, άλλες ακούσια και άλλες αναγκαστικά, προϊόντα τα οποία σε κάποιο βαθμό προέρχονται από εκμετάλλευση ζώων. Να ορισμένα παραδείγματα:

• Τα λάστιχα των αυτοκινήτων συχνά περιέχουν στεαρικό οξύ, μια ουσία που προέρχεται από λίπος ζώων και χρησιμοποιείται ως παράγοντας ολίσθησης.
• Τα περισσότερα χρώματα περιέχουν καζεΐνη, μια πρωτεΐνη του γάλακτος.
• Επίσης καζεΐνη αλλά και γλυκερίνη από ζωικά λίπη χρησιμοποιείται σε πλαστικές σακούλες, προφυλακτικά και διάφορα πλαστικά εξαρτήματα.
• Η μεμβράνη του ακουστικού του τηλεφώνου σου, κατά πάσα πιθανότητα φτιάχτηκε από ζελατίνη, δηλαδή μεδούλι οστών.
• Κάποια σαμπουάν και μαλακτικά μαλλιών περιέχουν κερατίνη, μια ουσία που προέρχεται από κέρατα, οπλές ή τρίχες ζώων. Από τρίχες ζώων φτιάχνονται επίσης πινέλα με “φυσική τρίχα”.
• Το αίμα των ζώων χρησιμοποιείται στην παραγωγή κόντρα πλακέ, του πιο διαδεδομένου ξύλου επιπλοποιϊας, όπως επίσης και σε φίλτρα τσιγάρων.
• Το χλωριούχο διϋδρογονωμένο στέαρ του διμεθυλαμμώνιου είναι η ουσία που περιέχεται στα μαλακτικά και κάνει τα ρούχα σου απαλά. Προέρχεται από το λίπος μοσχαριών, αρνιών και αλόγων που βράζεται μαζί με αμμωνία.

Η παραπάνω λίστα ενδέχεται να είναι ατελείωτη αν κάποιος θέλει να το τερματίσει. Επίσης, ένας πολύ συνειδητοποιημένος βίγκαν ίσως να αποφεύγει αρκετά εξ αυτών που είναι προφανή και εύκολο να τα αποφύγει (για παράδειγμα, υπάρχουν βίγκαν σαμπουάν και απορρυπαντικά). Όμως ρεαλιστικά κανείς δεν ζει πλέον χωρίς τηλέφωνο ή χωρίς έπιπλα.

Εδώ ακριβώς έρχεται η εφαρμογή της βασικής αρχής του βιγκανισμού, που ανέφερα πιο πάνω. Δηλαδή, ζω με συνείδηση, με τιμιότητα, με ειλικρίνεια, στέκομαι ηθικά απέναντι στο περιβάλλον και στα ζώα και προσπαθώ να κάνω όσο το δυνατόν λιγότερο κακό. Γνωρίζω ότι δεν γίνεται να κάνω μηδέν κακό, αλλά επιδιώκω το λιγότερο δυνατό.

Οι βίγκαν ίσως να χρησιμοποιούν κάποια αντικείμενα που περιέχουν ζωικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα μια βιβλιοθήκη, όμως αυτό δεν συγκρίνεται για κανένα λόγο με την συνειδητή και σκόπιμη απόφαση να πληρώνεις κάποιον για να σκοτώνει ζώα και να τα φέρνει στο πιάτο σου να τα φας. Δεν συγκρίνεται με την συνειδητή και σκόπιμη επιθυμία να φοράς το δέρμα του πτώματος ενός ζώου πάνω σου αποκαλώντας το “παλτό”, όταν υπάρχουν τόσες και τόσες εναλλακτικές επιλογές σε υφάσματα και υλικά.

Τέλος υπάρχει και κάτι πολύ σημαντικό σε σχέση με τα παραπάνω προϊόντα. Όλες αυτές οι ουσίες ζωικής προέλευσης χαρακτηρίζονται ως “υπο-προϊόντα” των σφαγείων. Καμία εταιρία ελαστικών, προφυλακτικών, κόντρα πλακέ, καθαριστικών ή τσιγάρων δεν θα πάει να πάρει ζώα, να τα εκτρέφει και να τα σφάζει μόνο και μόνο για το λίπος τους, τα κέρατα ή την αιμοσφαιρίνη τους. Χρησιμοποιούν αυτά τα υλικά απλώς επειδή είναι πιο φθηνά και υπάρχουν σε τρομακτική αφθονία λόγω των δισεκατομμυρίων ζώων που σφάζουμε κάθε χρόνο για φαγητό. Επομένως, αν δεν τρώγαμε ζώα εξ αρχής, όλα τα παραπάνω προϊόντα θα κατασκευάζονταν με άλλες, εναλλακτικές ουσίες.

Η επιλογή σου να είσαι βίγκαν κάνει καλό. Κάνει πολύ καλό. Το μεγαλύτερο μέρος της βίας και της αδικίας που αφορά στον καθένα μας, εξαλείφεται μόνο με την αποχή από την κατανάλωση ζωικών τροφών και ζωικής ενδυμασίας. Αφού το κάνεις αυτό έχεις όλο τον χρόνο να ψαχτείς και να ανακαλύψεις επιπλέον τρόπους με τους οποίους μπορείς να βοηθήσεις τα ζώα και το περιβάλλον, αλλά όσο επιλέγεις να χρηματοδοτείς τις βιομηχανίες “κρέατος”, γάλακτος και αβγών, οτιδήποτε άλλο δυστυχώς παραμένει μια ασήμαντη λεπτομέρεια.