Γιατί ο βιγκανισμός έγινε μόδα;

Συνηθίζουμε να λέμε ότι ο βιγκανισμός σαφώς και δεν είναι μόδα. Ούτε μόδα, ούτε τάση, ούτε νεοτερισμός, ούτε Αμερικανιά. Κι εγώ ο ίδιος, το τονίζω πάντα σε κάθε ευκαιρία.

Γιατί όμως; Έχει κάτι το προσβλητικό η λέξη «μόδα»; Σαφώς και όχι. Απλά, οι μόδες είναι προσωρινές τάσεις στην συμπεριφορά μιας κοινωνίας και ως τέτοιες, συνήθως ξεθωριάζουν και χάνονται μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα.

Το να είναι κάποιος βίγκαν θα μπορούσε να θεωρηθεί μόδα, υπό την αυστηρή έννοια της λέξης, επειδή διαπιστώνουμε πως άνθρωποι υιοθετούν αυτόν τον τρόπο ζωής μαζικά και ο αριθμός τους αυξάνεται πλέον εκθετικά. Σε αντίθεση όμως με τη μόδα των Πόκεμον, του παντελονιού-καμπάνα ή του ηλεκτρονικού τσιγάρου, ο βιγκανισμός δεν ήρθε για να φύγει αλλά ήρθε για να μείνει για πάντα και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να δημιουργήσει μια καινούρια αλλά μόνιμη φυσιογνωμία στις κοινωνίες μας.

Δεν αποτελεί ακριβώς μόδα, επειδή δεν είναι κάτι καινούριο. Οι πρώτοι βίγκαν προέρχονται από την αρχαιότητα. Μεγάλοι και διάσημοι φιλόσοφοι, καλλιτέχνες, ποιητές, επιστήμονες και λόγιοι υπήρξαν χορτοφάγοι ή αυστηροί χορτοφάγοι. Απλώς, ήταν πάντα μια πολύ μικρή μειοψηφία.

Τι άλλαξε όμως σήμερα; Γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται βίγκαν; Γιατί αυτή η «μόδα» εμφανίζει τόσο μεγάλη επιτυχία; Και κυρίως, γιατί τώρα και όχι, για παράδειγμα, πριν από 10 χρόνια ή πριν από 50 χρόνια;

Η απάντηση είναι απλή: Διαδίκτυο.

Το Διαδίκτυο και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, έδωσαν στους απλούς ανθρώπους ελεύθερη πρόσβαση σε πληροφορίες που κάποτε ήταν καλά κρυμμένες. Αν σήμερα γνωρίζουμε με τόσες λεπτομέρειες τι συμβαίνει μέσα σε φάρμες, σφαγεία και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, αν μαθαίνουμε τόσες πολλές νέες πληροφορίες σχετικά με την διατροφή και τον ρόλο που παίζει στην υγεία μας, είναι επειδή οι πληροφορίες αυτές πλέον βρίσκονται στην άκρη των δαχτύλων μας.

Πριν από μόλις 15-20 χρόνια, η πληροφορία κόστιζε πολύ περισσότερο. Ήταν προνόμιο κυρίως των επιστημόνων. Αν κάποιος ήθελε να αποκτήσει πρόσβαση σε εξειδικευμένες γνώσεις, θα έπρεπε να τις αναζητήσει σε κάποια βιβλιοθήκη, ανάμεσα σε χιλιάδες τόμους βιβλίων.

Η δε κατάσταση που επικρατεί μέσα σε εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης ζώων, ήταν ένα καλά κρυμμένο μυστικό, μια γνώση την οποία κατείχαν μόνο οι άνθρωποι που λόγω επαγγέλματος είχαν πρόσβαση εκεί. Είναι γνωστό, και ισχύει φυσικά και σήμερα, ότι τα σφαγεία και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις του τρόμου τοποθετούνται μακριά από την κοινή θέα, στις παρυφές των πόλεων, με αποτέλεσμα ο μέσος καταναλωτής να μην έχει ιδέα που και πως παράγεται το μπιφτέκι του.

Στις μέρες μας, χάρη στην δωρεάν και ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία που μας προσφέρει το Διαδίκτυο, όλα τα παραπάνω άλλαξαν.

Φωτογραφίες και βίντεο από τα αίσχη των κτηνοτρόφων φτάνουν καθημερινά στις οθόνες μας. Επιστημονική γνώση που κάποτε θα απαιτούσε τρέξιμο αρκετών εβδομάδων για να αποκτηθεί, πλέον βρίσκεται μπροστά μας σε δευτερόλεπτα με μια απλή αναζήτηση στο Google.

Πάρτε για παράδειγμα το μητρικό γάλα των αγελάδων. Πριν από μόλις μερικά χρόνια, σχεδόν όλος ο πληθυσμός του πλανήτη πίστευε ότι το γάλα της αγελάδας είναι η τέλεια τροφή… για ανθρώπους. Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση το διαφήμιζαν ως την ιδανική τροφή και όχι απλά δεν υπήρχε κανένας αντίλογος, αλλά αντίθετα ακόμα και κυβερνήσεις συμμετείχαν σε αυτή τη μαζική φαντασίωση, προωθώντας το σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, διατροφικές συστάσεις και σε βιβλία πανεπιστημίων απ’ όπου διδάσκονταν διατροφολόγοι και γιατροί. Η επιστημονική γνώση για τις καταστροφικές συνέπειες της κατανάλωσης μητρικού γάλακτος ζώων από ανθρώπους, υπήρχαν. Όμως ήταν σχεδόν αδύνατο αυτή η γνώση να φτάσει στους καταναλωτές. Τα πράγματα έχουν πλέον αλλάξει ριζικά, αφού οι μελέτες δημοσιεύονται online και η πρόσβαση σε αυτές είναι ελεύθερη για όλους, ενώ δεκάδες επιστήμονες μπορούν να απευθύνονται στον πληθυσμό μέσω του Διαδικτύου, παρακάμπτοντας τον Κέρβερο που είχε τοποθετήσει η βιομηχανία για να φυλάει τις «επικίνδυνες» πληροφορίες. Ποιος να το φανταζόταν, τότε, ότι το γάλα ζώων προκαλούσε στους ανθρώπους τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που η βιομηχανία ισχυριζόταν;

Το Διαδίκτυο έδωσε στους απλούς ανθρώπους την ευκαιρία να γνωρίζουν. Είναι γεγονός πως ακόμη κι έτσι, πολλοί δεν θέλουν να γνωρίζουν και προτιμούν την ευκολία της άγνοιας, αλλά όμως το σίγουρο είναι πως εκατομμύρια άνθρωποι απέκτησαν πρόσβαση σε πληροφορίες και αυτό, νομοτελειακά, τους οδήγησε στο να αναθεωρήσουν πολλές από τις απόψεις τους και να πάρουν αποφάσεις που παλιότερα ίσως να μην έπαιρναν.

Η «μόδα» του βιγκανισμού είναι το απλό αποτέλεσμα της καλύτερης ενημέρωσης του κόσμου. Και είναι μια «μόδα» καλοδεχούμενη, όμορφη, μια «μόδα» που φέρνει και θα φέρει μόνο θετικά αποτελέσματα για όλους.

Αν όμως δεν το έχεις κάνεις ήδη, ενημερώσου για το τι ακριβώς εννοούμε με αυτή την λέξη. Ο βιγκανισμός είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια δίαιτα.