Καπιταλισμός και απελευθέρωση των ζώων: Η άποψη του Gary Francione

Τον τελευταίο καιρό ακούγεται συχνά ότι μόνο με την καταστροφή του καπιταλισμού θα μπορέσουμε να πετύχουμε την απελευθέρωση των μη ανθρώπινων ζώων και, συνεπώς, η απλή υιοθέτηση του βιγκανισμού δεν είναι αποτελεσματική λύση.

Μια απάντηση στο παραπάνω ζήτημα έδωσε το 2014 ο νομικός επιστήμονας και διακεκριμένος καθηγητής Δικαίου, Gary Francione:

«Παρότι αυτό είναι ένα περίπλοκο θέμα που δεν μπορεί στ’ αλήθεια να αναλυθεί σωστά σε μια ανάρτηση στο Facebook, επιτρέψτε μου να σας πω ότι, αφήνοντας στην άκρη το γεγονός ότι το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα σήμερα δεν είναι ο καπιταλισμός (με την έννοια ότι υπάρχουν “ελεύθερες” αγορές) αλλά μια ρυθμιζόμενη αγορά που υπηρετεί μια ολιγαρχία, νομίζω ότι ο καπιταλισμός φέρει όλα εκείνα τα σοβαρά ηθικά και πρακτικά προβλήματα χωρίς τα οποία όλοι θα ήμασταν καλύτερα για πολλούς λόγους.

Είναι, όμως, ανοησία να ισχυριζόμαστε ότι τα ζώα θα πάψουν να αποτελούν ιδιοκτησίες σε ένα μη-καπιταλιστικό σύστημα, ή να συνδέουμε την εκμετάλλευσή τους με τον καπιταλισμό. Τα ζώα υπήρξαν ιδιοκτησίες σε *όλα* τα οικονομικά συστήματα που γνώρισε ο κόσμος, συμπεριλαμβανομένων των κομμουνιστικών. Δείτε την Κούβα: Σίγουρα δεν αποτελεί τον παράδεισο των δικαιωμάτων των ζώων και του βιγκανισμού. Και ο Μαρξ πίστευε ότι είναι αποδεκτό να εκμεταλλευόμαστε τα ζώα σε θεωρητική βάση. Τα ζώα ιστορικά έχουν αντιμετωπιστεί ως πράγματα σε οικισμούς φυλών και σε καταστάσεις που δεν σχετίζονται *καθόλου* με τον καπιταλισμό.

Ιθαγενείς λαοί, εκρομαντισμένοι από κριτικούς θεωρητικούς και υποστηρικτές της ζωικής εκμετάλλευσης, καταπίεσαν ζώα. Το γεγονός ότι μπορεί να έλεγαν “ευχαριστώ” στο ζώο που σκότωναν δεν αφορά καθόλου το ίδιο το ζώο. Υπήρξαν και αναρχικές συλλογικότητες που έτρωγαν ζώα.

Το προκείμενο: Αν η ηθική στάση κάποιου είναι πως τα ζώα αποτελούν ιδιοκτησίες, τότε δεν έχει σημασία το τρέχον οικονομικό σύστημα (καπιταλισμός, σοσιαλισμός, αναρχία κ.λπ.). Η ηθική στάση πως τα ζώα είναι πράγματα προηγείται του οικονομικού συστήματος. Πράγματι, η πεποίθηση ότι τα ζώα είναι πράγματα είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα του πώς η ηθική δεν καθορίζεται μόνο ή κυρίως από το οικονομικό σύστημα.

Ως επί το πλείστον, οι άνθρωποι που διατυπώνουν αυτόν τον ισχυρισμό είναι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν πολλά ούτε για τον μαρξισμό ούτε για τα οικονομικά ζητήματα. Υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως ο φίλος μου, ο καθηγητής David Nibert. Αυτός και εγώ το συζητήσαμε εκτενώς. Συμφωνώ μαζί του ότι θα ήταν ευκολότερο να εκπαιδεύσει κανείς τους ανθρώπους στον βιγκανισμό μέσα σε μια δημοκρατική, σοσιαλιστική κοινωνία, επειδή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν θα ελέγχονταν από εταιρικούς εκμεταλλευτές ζώων. Αλλά η εκμετάλλευση των ζώων θα συνεχιστεί όσο οι άνθρωποι δέχονται την ηθική άποψη ότι τα ζώα είναι πράγματα, ανεξάρτητα από το οικονομικό σύστημα.

Πρωτότυπη ανάρτηση: https://www.facebook.com/abolitionistapproach/posts/2640790042607400