8 βίγκαν μύθοι που πρέπει να πάψεις να πιστεύεις

Αφιερώνουμε μεγάλο μέρος του χρόνου μας προσπαθώντας να μιλήσουμε και σε άλλους για τα ηθικά, σωματικά και περιβαλλοντικά οφέλη του βίγκαν τρόπου ζωής και κάνουμε πολύ καλά. Ήξερες όμως ότι κατά την διάρκεια αυτής της μεγάλης και συχνά άνισης προσπάθειας, κινδυνεύεις να καταλήξεις να διαδίδεις ανυπόστατες φήμες ή μύθους;

Αν συμβεί κάτι τέτοιο, χάνεις. Χάνεις γιατί η ζωοφαγία υποστηρίζεται από αμέτρητους μύθους, επίσης. Και όταν προσπαθείς να καταρρίψεις έναν μύθο χρησιμοποιώντας έναν άλλο, στο τέλος κινδυνεύεις να βρεις δυσήκοα ώτα και να χάσεις όλο το δίκιο σου.

1. Το τυρί είναι εθιστικό επειδή περιέχει καζομορφίνες

Πρόκειται για μια θεωρία που κυκλοφορεί ευρέως στο διαδίκτυο και η αλήθεια είναι πως, τουλάχιστον μέχρι πρότεινος, είχε μια λογική βάση. Το πρόβλημα είναι, ότι δεν έχει αποδειχτεί ποτέ. Αν και το τυρί μπορεί να είναι πράγματι «εθιστικό», κατά κάποιον τρόπο, λόγω της έντονης γεύσης, της αλατότητας και της λιπαρότητάς του, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι προκαλεί οργανικό εθισμό, εξαιτίας των καζομορφινών.

Το τυρί, όπως και όλα τα γαλακτοκομικά, είναι κακό για πολλούς λόγους, οι οποίοι από μόνοι τους είναι αρκετοί για να μένουμε μακριά του. Κάθε γαλακτοκομικό προϊόν προέρχεται από την εκμετάλλευση της μητρότητας ζώων, καθώς προϋποθέτει αναγκαστικές εγκυμοσύνες και τον διαχωρισμό των μικρών από τις μητέρες τους. Επιπλέον είναι εντελώς ανθυγιεινά και ύποπτα για καρκίνο τρόφιμα, ενώ συνεισφέρουν σημαντικά στην καταστροφή του περιβάλλοντος. Το επιχείρημα ότι είναι εθιστικά, λοιπόν, είναι απλώς μια πομπώδης υπερβολή που δεν χρειάζεται να αναπαράγεται και δεν την χρειαζόμαστε.

2. Δεν μπορούμε να χωνέψουμε το κρέας

Το γεγονός ότι το κρέας βγαίνει από μέσα μας μοιάζοντας με κακάκια και όχι με κομμάτια κρέατος, σημαίνει ότι το σώμα μας το χωνεύει μια χαρά. Οι άνθρωποι τρώνε κρέας εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια και γνωρίζουμε, τόσο επιστημονικά όσο και εμπειρικά, ότι το σώμα μας το χωνεύει και το μεταβολίζει κανονικά.

Είναι άδικο για τον βιγκανισμό να χρησιμοποιούνται τέτοιου είδους σαθρά επιχειρήματα. Το κρέας είναι το σώμα συναισθανόμενων όντων. Προέρχεται από τoν άδικο εγκλεισμό, την εκμετάλλευση, την κακοποίηση και τον θάνατο πλασμάτων που δεν μας πείραξαν ποτέ και, κυρίως, είναι εντελώς περιττό. Επιπλέον, το κόκκινο κρέας είναι πιθανότατα καρκινογόνο, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., ενώ τα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος είναι σίγουρα καρκινογόνα. Δεν χρειαζόμαστε το κρέας για να επιβιώσουμε, δεν κάνει καλό στην υγεία μας, προκαλεί βάσανα και πόνο στα ζώα και καταστρέφει τον πλανήτη μας. Αυτοί οι λόγοι είναι αρκετοί για να μένεις μακριά από τέτοια τρόφιμα και να επιλέξεις την υγιεινή βίγκαν διατροφή.

3. Οι βίγκαν δεν παθαίνουν καρκίνο

Ή, τέλος πάντων, δεν αρρωσταίνουν.

Ασφαλώς και αρρωσταίνουν. Η βίγκαν διατροφή στην υγιεινή της εκδοχή, δηλαδή μια διατροφή που αποτελείται από πλήρη τρόφιμα, ελάχιστα ή καθόλου επεξεργασμένα, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα υγείας και μπορεί να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο για εκφυλιστικά ή αυτοάνοσα νοσήματα. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην γρηγορότερη ανάκαμψη από ιώσεις, λοιμώξεις και τραυματισμούς. Δεν μπορούμε όμως επ’ ουδενί να ισχυριζόμαστε ότι γινόμαστε αλεξίσφαιροι θεοί, που δεν πρόκειται ποτέ να αρρωστήσουμε, επειδή τρώμε βίγκαν τρόφιμα. Σύμφωνα με τον διεθνούς φήμης καρδιοχειρουργό, ερευνητή, συγγραφέα και ειδικό στην φυτική διατροφή Dr. Esselstyn, «τρώγοντας μια φυτική διατροφή με πλήρη τρόφιμα, χωρίς πρόσθετα φυτικά έλαια, είναι εξαιρετικά απίθανο να πάθεις καρδιακή προσβολή».

Όμως, άλλο «εξαιρετικά απίθανο», κι άλλο «ποτέ». Μπορείς να έχεις πολύ καλύτερη υγεία και να ζήσεις περισσότερα χρόνια, τρώγοντας μια αμιγώς φυτική διατροφή. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι εκμηδενίζεται οποιαδήποτε πιθανότητα να νοσήσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά ασθένειες που δεν έχουν σχέση με την διατροφή. Ας μην ξεχνάμε ότι παράγοντες ρίσκου για καρκίνο, εκτός από την διατροφή, μπορεί να είναι και περιβαλλοντικοί, γενετικοί ή ο τρόπος ζωής, όπως το κάπνισμα.

4. Η junk-vegan διατροφή είναι πιο υγιεινή από μια ισορροπημένη διατροφή που περιέχει ζωικά

Όχι. Απλά και μόνο επειδή η διατροφή σου αποτελείται από φυτικές τροφές, δεν σημαίνει πως είναι περισσότερο υγιεινή από μια διατροφή με ζωικά. Στην πραγματικότητα, μια διατροφή με πολλά φρούτα και λαχανικά που περιέχει και μικρές ποσότητες κρέατος ή αβγών, είναι πιο υγιεινή από μια junk-vegan διατροφή. Τρώγοντας μεγάλες ποσότητες επεξεργασμένων τροφών όπως γλυκά, μπισκότα, φυτικά υποκατάστατα κρέατος και γαλακτοκομικών, τσιπς, λάδια και προϊόντα με βάση τα λάδια, αναψυκτικά και παγωτά, δεν κινδυνεύεις λιγότερο από κάποιον που τρώει ζωικές τροφές με μέτρο.

Μια υγιεινή βίγκαν διατροφή, ωστόσο, όχι μόνο είναι ανώτερη από μια ισορροπημένη διατροφή με ζωικά, αλλά είναι πιο υγιεινή ακόμα και από είδη διατροφής που παραδοσιακά θεωρούνται υγιεινά, όπως η Μεσογειακή Διατροφή.

5. Οι βίγκαν δεν χρειάζονται συμπληρώματα

Ναι, χρειάζονται. Είναι απαραίτητο και αναγκαίο να παίρνουμε βιταμίνη Β-12, αν θέλουμε να είμαστε υγιείς. Είναι επίσης πιθανό να χρειαστείς συμπλήρωμα βιταμίνης D, αν δεν περνάς αρκετό χρόνο στον ήλιο ή αν ζεις στην Φινλανδία.

Αν και η βιταμίνη Β-12 είναι το μοναδικό συμπλήρωμα που πρέπει να παίρνουν οι βίγκαν, είναι γεγονός ότι πολλοί επαγγελματίες της υγείας κατά καιρούς διαδίδουν ανυπόστατες και επιστημονικά ανακριβείς απόψεις ότι θα πρέπει, δήθεν, να παίρνουν πολλά και διαφορετικά συμπληρώματα – από μέταλλα και λιπαρά οξέα μέχρι και… συμπληρώματα πρωτεΐνης (!). Ίσως εκεί οφείλεται και η ενστικτώδης άρνηση πολλών βίγκαν, που απαντούν «δεν χρειάζομαι συμπληρώματα!». Ναι, δεν χρειάζεσαι, εκτός από ένα.

Η βιταμίνη Β-12 είναι απαραίτητη για το σώμα μας και ΔΕΝ υπάρχει σε φυτικές τροφές. Το γεγονός αυτό δεν έχει καμία σχέση με την «φυσικότητα» της βίγκαν διατροφής, ούτε αποτελεί λόγο για να τρώμε ζωικές τροφές.

6. Το γάλα απομυζεί ασβέστιο από τα οστά μας

Η θεωρία αυτή προέρχεται από πειράματα που έγιναν, τα οποία έδειξαν πως μετά την κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης – άρα και καζεΐνης, της κύριας πρωτεΐνης του γάλακτος – μπορούσε να μετρηθεί μεγάλη ποσότητα ασβεστίου στα ούρα. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε ξανά και ξανά από πολλές μελέτες, ήδη από την δεκαετία του 1920. Πολλοί ερευνητές, λοιπόν, συμπέραναν ότι λογικά αυτό σημαίνει πως η κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης προκαλεί την αποβολή ασβεστίου από τα οστά και οδηγεί τελικά σε οστεοπόρωση.

Ένα συνηθισμένο επιχείρημα υπέρ της παραπάνω θεωρίας είναι το γεγονός ότι οι χώρες με την μεγαλύτερη κατανάλωση γαλακτοκομικών, είναι ταυτόχρονα και οι χώρες με τα περισσότερα περιστατικά οστεοπόρωσης. Άρα, τα γαλακτοκομικά προκαλούν οστεοπόρωση; Μάλλον όχι.

Νεότερες μελέτες, που έγιναν με τη χρήση ραδιενεργού ασβεστίου, έδειξαν πως η επιπλέον ποσότητα ασβεστίου στα ούρα δεν προέρχεται από τα οστά μας, αλλά από την ίδια την τροφή που τρώμε. Επειδή οι πρωτεΐνες αυξάνουν την απορρόφηση ασβεστίου στο αίμα, χωρίς όμως αυτό να μας είναι χρήσιμο, τα νεφρά αποβάλλουν την περίσσεια, μέσω των ούρων.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των οστών, μεταξύ των οποίων γονίδια, άσκηση, βάρος, κατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα, ακόμη και φάρμακα. Η άσκηση, ωστόσο, φαίνεται πως είναι ο καλύτερος τρόπος εξασφάλισης της υγείας των οστών – υπό την προϋπόθεση πως λαμβάνουμε αρκετό ασβέστιο, από οποιαδήποτε πηγή.

7. Το μπρόκολο έχει περισσότερη πρωτεΐνη από την μπριζόλα

Ορισμένοι αρέσκονται να διαδίδουν αυτήν την παράξενη ιδέα, ότι τα λαχανικά έχουν «περισσότερη» πρωτεΐνη από το κρέας. Η αλήθεια, που κάποιος μπορεί να βρει με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο, είναι πως το μπρόκολο περιέχει 3% πρωτεΐνη ενώ το το χοιρινό κρέας περίπου 27%.

Είναι αλήθεια ότι ορισμένες φυτικές τροφές έχουν περισσότερη πρωτεΐνη από το κρέας γραμμάριο-προς-γραμμάριο ή θερμίδα-προς-θερμίδα. Για παράδειγμα, η σόγια περιέχει 36% πρωτεΐνη κατά βάρος, αρκετά περισσότερη από το κρέας. Μετρώντας σε θερμίδες και όχι σε βάρος, 100 θερμίδες από μπριζόλα παρέχουν 15 γραμμάρια πρωτεΐνης και 100 θερμίδες από μπρόκολο δίνουν 12 γραμμάρια, μόλις τρία γραμμάρια λιγότερο.

Το κύριο πρόβλημα εδώ είναι: Γιατί πρέπει να μετράμε με τόσο πάθος την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη; Ακόμα κι αν κάποια είδη φυτικών τροφών έχουν περισσότερη από το κρέας, με ποιον τρόπο αυτό αποτελεί πλεονέκτημα; Αυτό που έχει σημασία είναι πως οι ανάγκες του οργανισμού σε πρωτεΐνες καλύπτονται πολύ εύκολα από φυτικές τροφές, χωρίς μετρήσεις, χωρίς πλάνο, χωρίς υπολογισμούς – απλά και μόνο λαμβάνοντας το 100% των θερμίδων μας από φυτικές τροφές.

Είναι πολύ πιο χρήσιμο να επιχειρηματολογούμε λέγοντας ότι τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, το τόφου και οι σπόροι περιέχουν γενναία ποσότητα πρωτεϊνών, αντί να αναπαράγουμε ανούσιες προσπάθειες «σύγκρισης» των φυτών και του κρέατος ως προς την πρωτεΐνη. Όπως και με όλες τις θρεπτικές ουσίες έτσι και με την πρωτεΐνη, χρειαζόμαστε μια συγκεκριμένη ποσότητα – και τέλος. Το «όσο περισσότερη, τόσο καλύτερα», δεν ισχύει.

8. Ο Χριστός ήταν χορτοφάγος

Ο Χριστός και όλοι οι Απόστολοί Του δεν ήταν ούτε χορτοφάγοι, ούτε βίγκαν. Παρότι η Βίβλος και ειδικά η Παλαιά Διαθήκη περιέχουν ορισμένα εδάφια τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρήματα υπέρ της χορτοφαγίας, στην πραγματικότητα πουθενά δεν γίνεται σαφές ότι ο Θεός προτείνει την χορτοφαγία στους πιστούς.

Ήδη από το πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής γίνεται ξεκάθαρο πως ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο και τα υπόλοιπα ζώα σε δύο ξεχωριστές ημέρες, με τον πρώτο να αποτελεί ένα δημιούργημα «κατ’εικόνα και καθ’ομοίωση Του». Ο άνθρωπος τοποθετείται μέσα στην Δημιουργία ως το ανώτερο ον και εξουσιαστής όλων των υπολοίπων ζώων και φυτών, που φτιάχτηκαν απλώς προς εξυπηρέτηση του. Παρότι ο Χριστός δίδαξε την αξία της νηστείας, ως ένα μέσο αυτοσυγκράτησης και πνευματικότητας, οι θυσίες ζώων και η ζωοφαγία υπάρχουν με συνέπεια παντού μέσα στη Βίβλο.

Το σίγουρο είναι πως ο βίγκαν τρόπος ζωής και η χριστιανική θρησκεία δεν είναι ασύμβατα. Πουθενά στην Βίβλο δεν αναφέρεται ότι οι Χριστιανοί πρέπει να τρώνε κρέας. Αντιθέτως, η εγκράτεια αποτελεί σπουδαίο κομμάτι της χριστιανικής διδασκαλίας και, άλλωστε, αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι μοναχοί του Αγίου Όρους δεν τρώνε κρέας σχεδόν ποτέ.

Ένα συμπέρασμα απλό και απολύτως αρκετό

Οι πραγματικοί λόγοι για τους οποίους θα έπρεπε να είμαστε βίγκαν είναι πολλοί και είναι αρκετοί. Δεν χρειάζεται να «βρούμε» κι άλλους. Όλα τα ζωικά είδη τροφής προϋποθέτουν την εκμετάλλευση, την καταπίεση, τον εγκλεισμό, την περιφρόνηση της ίδιας της αξίας της ζωής. Πολύ συχνά, μάλιστα, προϋποθέτουν κακοποίηση και βασανιστήρια τέτοιας κλίμακας, που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν καν να βλέπουν ή να μαθαίνουν γι’ αυτά.

Από την άλλη πλευρά, η επιστημονική γνώση που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ψάρια βλάπτουν την υγεία μας και καταστρέφουν τον πλανήτη, είναι πλέον ξεκάθαρη και επιβεβαιώνεται συνεχώς από κάθε μελέτη.

Η ίδια η ζωοφαγία και η βιομηχανία που την στηρίζει και την εμπορεύεται, έχει γεννήσει, στο πέρασμα των αιώνων, διάφορους μύθους τους οποίους οι άνθρωποι συνεχίζουν να πιστεύουν. Σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι τα ζώα είναι πιο νόστιμα όταν πεθαίνουν ήρεμα, για παράδειγμα. Ή ότι οι αγελάδες αρρωσταίνουν και πονούν, αν δεν τις αρμέγουμε. Ή ότι τα παιδιά πρέπει να πίνουν το γάλα ζώων μέχρι το Λύκειο, επειδή έχει ασβέστιο.

Αντί λοιπόν να αναπαράγουμε αχρείαστους «βίγκαν μύθους» προκειμένου να στηρίξουμε την αλήθεια, τι θα λέγατε να προσπαθούμε να καταρρίπτουμε τους μύθους που γεννήθηκαν και υπάρχουν για να στηρίζουν το ψέμα, την αδικία, τον θάνατο και την κανονικοποίηση της βίας στον κόσμο μας;