Συχνές ερωτήσεις

Ο βίγκαν τρόπος ζωής δημιουργεί απορίες. Πολλές απορίες! Αν έχεις κι εσύ τέτοιες, βρίσκεσαι στο σωστό μέρος. Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα με τον ίδιο καλοπροαίρετο τρόπο που τα έχεις υποβάλει.

Παρακάτω θα βρεις απαντήσεις σε συνηθισμένα ερωτήματα για τον βίγκαν τρόπο ζωής, αλλά και σε γνωστά επιχειρήματα ή κριτικές. Αν παρά την ταλαιπωρία δεν κατάφερες να βρεις απάντηση στην απορία σου, μπορείς:

• Να ρωτήσεις κάποιον στο Facebook, στα σχόλια της ανάρτησης που σε ενδιαφέρει ή και οποιασδήποτε άλλης. Πολλοί φίλοι της Σελίδας ή κάποιος από την διαχειριστική ομάδα θα χαρούν να σου απαντήσουν.
• Να ρωτήσεις κάποιον στα σχόλια της ιστοσελίδας. Αν δεν έχεις ήδη, θα χρειαστείς έναν λογαριασμό Disqus γι’ αυτό, που μπορείς να δημιουργήσεις δωρεάν.
• Να επικοινωνήσεις απευθείας μαζί μας.

Είναι φυσικό να τρώμε ζώα, αυτός είναι ο κύκλος της ζωής
Δεν είναι πολύ ξεκάθαρο τι σημαίνει αυτό. Αν σημαίνει «ζούμε και πεθαίνουμε, άρα το να σκοτώνουμε είναι κομμάτι της ζωής» τότε αυτό θα δικαιολογούσε αμέτρητες θηριωδίες, όπως το να σκοτώνουμε κατοικίδια ή ακόμη και ανθρώπους. Αν πάλι σημαίνει «σκοτώνουμε ζώα επειδή θέλουμε να επιβιώσουμε», τότε το επιχείρημα είναι λάθος. Σκοτώνουμε ζώα για την απόλαυση και την ικανοποίηση της γεύσης μας. Επομένως δεν υπάρχει κανένας πραγματικός λόγος επιβίωσης, όπως αποδεικνύεται από τα εκατομμύρια των vegans σε όλο τον κόσμο.

Πρέπει να τρώμε ζώα για να ζούμε υγιείς
Αυτό είναι αναληθές και αποδεικνύεται τόσο πρακτικά, από τα εκατομμύρια των vegans σε όλον τον κόσμο, όσο και επιστημονικά από αμέτρητες σχετικές μελέτες.

Οι πρόγονοί μας έτρωγαν κρέας
Είναι αλήθεια, η ζωοφαγία είναι μια πανάρχαια συνήθεια των ανθρώπων. Αν όμως ζεις στον σύγχρονο κόσμο και αυτή τη στιγμή διαβάζεις αυτό το άρθρο, τότε ξεκάθαρα δεν ανήκεις στην εποχή του Νεάντερταλ και μάλλον δεν ζεις σε σπηλιά. Οι πρόγονοί μας έκαναν πολλά πράγματα τα οποία σήμερα δεν κάνουμε και πολλά για τα οποία δεν είμαστε περήφανοι. Οι εποχές αλλάζουν. Ως είδος εξελισσόμαστε και υιοθετούμε διαφορετικές ηθικές αξίες σε σχέση με το παρελθόν.

Η ηθική είναι υποκειμενική
Μερικοί από τους μεγαλύτερους φιλόσοφους της ιστορίας αφιέρωσαν την ζωή τους ώστε να έχουμε μια κοινώς αποδεκτή γραμμή για το τι είναι “ηθικό” και τι όχι. Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι, για παράδειγμα, συμφωνούν ότι είναι ανήθικο να σκοτώσεις, να κλέψεις ή να εξαπατήσεις. Ακόμη όμως και αν πιστεύεις ότι η ηθική είναι υποκειμενική, η προσωπική σου ηθική στάση σίγουρα θα έχει κάποια λογική. Δεν είναι τυχαίες και παράλογες σκέψεις που μπήκαν στο κεφάλι σου από το πουθενά. Το ερώτημα είναι απλό: Νοιάζεσαι καθόλου για τα ζώα; Οι περισσότεροι άνθρωποι θα έλεγαν πως ναι ή, στην χειρότερη περίπτωση, θα έλεγαν πως δεν θέλουν να τα πληγώνουν χωρίς λόγο. Η εκτροφή ζώων προκειμένου να τα σκοτώνουμε και να τα τρώμε είναι μη αναγκαία, άρα γίνεται χωρίς λόγο. Αν λοιπόν νοιάζεσαι έστω και λίγο για τα άλλα ζώα του κόσμου, θα έπρεπε να καταδικάζεις τον άδικο θάνατό τους.

Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς κρέας/τυρί/αβγά
Είναι απολύτως κατανοητό. Οι διατροφικές μας συνήθειες διαμορφώνονται από την βρεφική και παιδική ηλικία και γι’ αυτόν τον λόγο για πολλούς ανθρώπους μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχάσουν τα πάντα για τον τρόπο με τον οποίο έμαθαν να τρώνε και να υιοθετήσουν νέους τρόπους.

Πιθανότατα έχει να κάνει με το πόσο ισχυρά είναι τα κίνητρά σου. Αν καταλαβαίνεις πόσο κακό είναι να υποδουλώνουμε, να βασανίζουμε και να σκοτώνουμε ζώα για να ικανοποιήσουμε εγωιστικές επιθυμίες μας, τότε το κίνητρό σου θα είναι αρκετά ισχυρό ώστε να μπορείς να αλλάξεις συνήθειες. Από την άλλη, ευτυχώς σήμερα διαθέτουμε μια μεγάλη ποικιλία από εναλλακτικές φυτικές τροφές που αντικαθιστούν επάξια τις ζωικές. Σκέψου, τέλος, πόσο καλό θα κάνεις στον εαυτό σου: Τρώγοντας φυτικά γεύματα θα έχεις καλύτερη υγεία και μπορεί να ζήσεις περισσότερα χρόνια.

Είναι προσωπική μου επιλογή
Τίποτα δεν είναι προσωπική επιλογή όταν περιλαμβάνει το να κάνεις κακό σε κάποιον άλλο. Προσωπική επιλογή είναι ένα τατουάζ, ένα εκκεντρικό κούρεμα ή ο,τιδήποτε άλλο αφορά αποκλειστικά εσένα χωρίς να επηρεάζονται άλλοι. Η συγκεκριμένη “προσωπική σου επιλογή” στην πραγματικότητα είναι η επιθυμία σου να φας το νεκρό σώμα ενός ζώου, άρα να πληρώσεις για τον θάνατό του. Και αυτό οπωσδήποτε δεν είναι προσωπική επιλογή.

Είναι νόμιμο να τρώω ζώα
Το ίδιο και το κάπνισμα. Μόνο που καπνίζοντας, κάνεις κακό στον εαυτό σου. Τρώγοντας ζώα προκαλείς κακό και σε άλλους – πληρώνεις για να υποδουλώνονται και να σφαγιάζονται ζώα για σένα. Η ανθρώπινη δουλεία υπήρξε νόμιμη για αιώνες. Η καταπίεση των γυναικών υπήρξε νόμιμη – και σε πολλές χώρες είναι ακόμη. Επειδή κάτι είναι νόμιμο δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι και σωστό. Οι νομοθέτες στην ουσία εκπληρώνουν τις επιθυμίες της πλειοψηφίας και, εφόσον η πλειοψηφία των ανθρώπων θέλουν να τρώνε ζώα, τα κράτη φροντίζουν να το καθιστούν νόμιμο.

Είναι θέμα παράδοσης / Έτσι έμαθα
Οι παραδόσεις και οι κοινωνικές νόρμες εξελίσσονται μέσα στον χρόνο. Είτε πρόκειται για τους σκλάβους των περασμένων αιώνων, είτε για γυναίκες χωρίς δικαίωμα ψήφου είτε για ο,τιδήποτε άλλο, το γεγονός είναι πως κάποτε ήταν παράδοση αλλά σήμερα δεν είναι. Οι παραδόσεις αλλάζουν, και συχνά καταργούνται, καθώς οι άνθρωποι εξελίσσονται και ανακαλύπτουν τα λάθη τους. Αν έπρεπε να τηρούμε τις παραδόσεις απαρέγκλιτα, σήμερα δεν θα είχαμε τον σύγχρονο πολιτισμό καθώς ακόμη θα χρησιμοποιούσαμε ρόπαλα και ξυλοδαρμούς για να επιβάλλουμε την άποψή μας, θα χτυπούσαμε τις γυναίκες και θα καίγαμε στην φωτιά όσους είχαν διαφορετικές πεποιθήσεις από εμάς.

Η ζωοφαγία είναι φυσική
Το να ισχυρίζεσαι ότι ζεις με φυσικό τρόπο είναι μάλλον αναληθές και παράλογο. Χρησιμοποιείς το ίντερνετ, οδηγείς αυτοκίνητο ή ανεβαίνεις σε αεροπλάνα, φοράς παπούτσια και μπορείς να έχεις φως ακόμη και τη νύχτα. Χρησιμοποιείς την σύγχρονη τεχνολογία και κάνεις πολλά πράγματα τα οποία δεν είναι φυσικά. Από την άλλη, υπάρχουν πράγματα τα οποία είναι φυσικά αλλά τα αποφεύγεις. Για παράδειγμα, χρησιμοποιείς την τουαλέτα και όχι τον δρόμο. Στην πραγματικότητα η φύση είναι σκληρή και ο τρόπος που ζούμε σήμερα είναι μια συνεχής προσπάθεια να αποφύγουμε το φυσικό.

Μου αρέσει η γεύση
Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν το κρέας απλά ως ένα φαγητό. Στην πραγματικότητα όμως είναι το νεκρό σώμα ενός πλάσματος που κάποτε ήταν ζωντανό. Όταν λες “μου αρέσει η γεύση του” είναι το ίδιο με το να λες “μου αρέσει η γεύση ενός πτώματος”. Αν θεωρήσουμε την γεύση ως αποδεκτή δικαιολογία για να σκοτώνουμε, τότε κάποιος θα μπορούσε να δικαιολογήσει την δολοφονία του κατοικίδιου σας, επειδή του αρέσει η γεύση του – κάτι το οποίο είναι σαφώς απαράδεκτο για την συντριπτική πλειοψηφία των λογικών ανθρώπων. Οι κανίβαλοι της Παπούα Νέας Γουινέας θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιήσουν την ίδια δικαιολογία.

Γενικά, οι επιθυμίες μας και οι παρορμήσεις μας δεν μπορούν να είναι αντικειμενικά επιχειρήματα καθώς συχνά παραβλέπουν τις επιθυμίες των άλλων.

Πάντα φορούσαμε γούνες και δερμάτινα
Οι προϊστορικοί άνθρωποι έκαναν ό,τι μπορούσαν και ήξεραν για να επιβιώσουν. Ίσως χρησιμοποιούσαν το δέρμα και την γούνα ζώων για να φτιάξουν ζεστά ρούχα ή παπούτσια. Σήμερα δεν έχουμε καμία δικαιολογία για να συμπεριφερόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο στα ζώα. Διαθέτουμε αμέτρητες εναλλακτικές επιλογές σε ρούχα και παπούτσια, επομένως η επιλογή δερμάτινων ή γούνινων είναι απλώς σκόπιμη άσκηση βίας.

Δεν κακοποιούμε τα ζώα όταν τα σκοτώνουμε
Ο ορισμός της «κακοποίησης» έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτή την άποψη. Ένα υδραυλικό πιστόλι που διαπερνά τον εγκέφαλο κάποιου, καθώς και το κόψιμο του λαιμού, το ηλεκτροσόκ ή ο διαμελισμός, αποτελούν σαφώς πράξεις κακοποίησης. Άσχετα με τον σκοπό της πράξης, που εν προκειμένω μπορεί να είναι η τροφή, ο φόνος των ζώων αποτελεί ξεκάθαρη κακοποίηση.

Τι θα γίνουν τόσα ζώα αν δεν τα τρώμε;
Τίποτα, διότι απλά δεν θα υπάρχουν. Τα 80 δισεκατομμύρια ζώα κτηνοτροφίας που υπάρχουν ανά πάσα στιγμή στον πλανήτη, δεν υπάρχουν με φυσικό τρόπο. Υπάρχουν επειδή τα εκτρέφουμε εμείς. Όσο η ζήτηση για κρέας, γαλακτοκομικά, αβγά και άλλα ζωική είδη μειώνεται, τόσο λιγότερα ζώα θα εκτρέφονται. Η υπόθεση ότι θα γίνουμε όλοι μαζί βίγκαν ξαφνικά ένα πρωί και 80 δις ζώων θα μείνουν ελεύθερα, είναι εντελώς παράλογη και μη ρεαλιστική.

Έχουμε κυνόδοντες
Ακόμη κι αν είχαμε τεράστιους, κοφτερούς κυνόδοντες και πάλι δεν θα υπήρχε δικαιολογία να τρώμε τα νεκρά σώματα ζώων. Έχει αποδειχθεί ξανά και ξανά ότι οι άνθρωποι ζουν υπέροχα και σε πλήρη υγεία χωρίς κρέας. Αντίθετα ένα οποιοδήποτε σαρκοφάγο ζώο θα πέθαινε σύντομα χωρίς κρέας. Επομένως το σχήμα των δοντιών μας δεν μας υποχρεώνει να σκοτώνουμε. Αν όμως δούμε αυτό το επιχείρημα πιο προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε κι άλλα ζητήματα. Κυνόδοντες και μάλιστα πολύ πιο μεγάλους έχουν πολλά αμιγώς φυτοφάγα ζώα, όπως ο γορίλλας, ο ιπποπόταμος και διάφορα είδη ελαφιών. Επιπλέον οι δικοί μας κυνόδοντες ονομάζονται έτσι λόγω της θέσης τους και της βιολογικής τους ταξινόμησης. Οι ανθρώπινοι κυνόδοντες είναι στρογγυλεμένοι, μικροί και δεν έχουν καμία σχέση με τους αληθινούς κυνόδοντες των ζώων που είναι σχεδιασμένα να συλλαμβάνουν και να ξεσκίζουν σάρκες με αυτά.

Και τα λιοντάρια σκοτώνουν
Τα σαρκοφάγα ζώα κυνηγούν και σκοτώνουν για να επιβιώσουν. Αν ζεις σε έναν σύγχρονο κόσμο, τότε δεν μοιάζεις σε τίποτα με αυτά. Επιπλέον, τα λιοντάρια και οι κροκόδειλοι δεν είναι ακριβώς τα μοντέλα ηθικής που θα θέλαμε για τους εαυτούς μας.

Δεν νιώθω καμία συμπόνια για τα έντομα
Αν έχεις φτάσει σε σημείο που δεν τρως, δεν φοράς και δεν χρησιμοποιείς κανένα ζώο για κανένα σκοπό, είναι λογικό να θέλεις να προβληματιστείς και για τις κατσαρίδες ή τις σαρανταποδαρούσες. Όμως το να χρησιμοποιείς την απέχθειά σου για κάποια έντομα ως επιχείρημα για να τρως κρέας είναι εντελώς παράλογο. Το ότι δεν μπορείς να πετύχεις το 1% δεν είναι λόγος να αγνοήσεις και το 99%.

Το να είσαι βίγκαν δεν σημαίνει πως δεν έχεις δικαίωμα να υπερασπιστείς τον εαυτό σου. Αν τερμίτες σου καταστρέφουν το σπίτι ή ψείρες κατατρώνε το κεφάλι σου, έχεις δικαίωμα να αμυνθείς. Το να είσαι συμπονετικός σημαίνει να μην ασκείς αναίτια βία, απλά και μόνο επειδή μπορείς ή αυτό σε κάνει να αισθάνεσαι δυνατός. Μπορείς εύκολα να βγάλεις ένα ανεπιθύμητο και αβλαβές έντομο από το σπίτι σου χωρίς να το σκοτώσεις.

Ο Θεός μας έδωσε τα ζώα για να τα τρώμε
Ανεξάρτητα από το τι λέει η Βίβλος ή οποιοδήποτε άλλο ιερό βιβλίο πιστεύεις, η θρησκεία σου δεν σε υποχρεώνει να σκοτώνεις ζώα. Καμία θρησκεία δεν το κάνει αυτό. Και σίγουρα δεν υπάρχει κανένα εδάφιο στη Βίβλο που να αναφέρει ότι θα πας στην Κόλαση αν αρνηθείς να σκοτώνεις ζώα. Η θρησκεία, επομένως, δεν αποτελεί λόγο για να αγνοείς την ηθική σου απέναντι στα ζώα, ούτε ρυθμίζει την ηθική σου απέναντι σε αυτά.

Τα εκτρέφουμε για να τα σκοτώσουμε
Ακολουθώντας αυτή τη λογική, αν κάποιος έχει ένα σκυλί που είναι έγκυος μπορεί απλώς να πει: «Όταν τα κουτάβια γεννηθούν, θα τα σκοτώσω όλα» και αυτό θα ήταν ικανοποιητική δικαιολογία για κάτι τέτοιο. Όμως φυσικά κάτι τέτοιο είναι παράλογο.

Βασικά, δεν είστε σε θέση να καθορίσετε τη μοίρα ενός ζώου.

Από την άλλη, αν το επιχείρημα είναι ότι ορισμένα ζώα έχουν εκτραφεί εκλεκτικά και συγκεκριμένα για κατανάλωση, τότε ούτε αυτό αποτελεί δικαιολογία διότι ολόκληρη η διαδικασία της εκλεκτικής αναπαραγωγής τους έγινε στα χέρια των ανθρώπων και για δικό τους λογαριασμό, με κανόνες που δημιούργησε ο ίδιος και εξυπηρετούν τον ίδιο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ζωή των θυμάτων.

Και τα φυτά πονάνε / έχουν συναισθήματα
Όχι, τα φυτά ούτε πονάνε ούτε έχουν συναισθήματα. Τα φυτά είναι εκπληκτικοί οργανισμοί με θαυμάσιες ικανότητες, αλλά δεν διαθέτουν νευρικό σύστημα ούτε και εγκέφαλο, επομένως στερούνται της δυνατότητας να νιώσουν πόνο και συναισθήματα. Διάβασε εδώ περισσότερα.

Είμαστε παμφάγα όντα
Στην πραγματικότητα η βιολογία και ανατομία του ανθρώπου μοιάζει περισσότερο με αυτή φυτοφάγων ζώων. Ο άνθρωπος είναι ένας είδος πιθήκου και κανένας πίθηκος δεν έχει το κρέας ως βασικό μέρος της διατροφής του. Δεν είμαστε σχεδιασμένοι ανατομικά για θήρευση και για κυνήγι και δεν έχουμε κανένα χαρακτηριστικό σαρκοφάγου ή παμφάγου. Μπορείτε να δείτε περισσότερα για αυτό το θέμα σε αυτό το βίντεο.

Ακόμη όμως κι αν δεχτούμε πως είμαστε παμφάγοι και πάλι το γεγονός αυτό δεν μας υποχρεώνει να τρώμε κρέας, αβγά και γαλακτοκομικά. Ως παμφάγοι που είμαστε, έχουμε την δυνατότητα να επιβιώσουμε τρώγοντας τροφές φυτικής προέλευσης και μάλιστα γνωρίζουμε ότι αυτό κάνει καλό στην υγεία μας.

Μπορούμε να φάμε κρέας, αλλά αυτό δεν μας κάνει αναγκαστικά εξαρτώμενους από αυτό. Πολλά φυτοφάγα ζώα, όπως οι αγελάδες, ταΐζονται συστηματικά με τροφές ζωικής προέλευσης (όπως αλεσμένα ψάρια και κρεατάλευρα) από τους ανθρώπους. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι παμφάγες.

Ο βιγκανισμός είναι απλά νεοτερισμός/μόδα με σκοπό οι πολυεθνικές να προωθήσουν τη σόγια
Ελάχιστο ποσοστό της παγκόσμιας παραγωγής σόγιας προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Η συντριπτικά μεγαλύτερη ποσότητα σόγιας, αλλά και σιτηρών, προορίζεται για την παραγωγή ζωοτροφών – άρα για την εκτροφή ζώων που στη συνέχεια γίνονται “κρέας” για ανθρώπινη κατανάλωση. Διάβασε περισσότερα εδώ.

Ο γιατρός μου / διατροφολόγος μου λέει ότι η βίγκαν διατροφή δεν είναι επαρκής θρεπτικά
Κανένα είδος διατροφής δεν είναι επαρκές όταν στερείται ισορροπίας και ποικιλίας. Η ισορροπημένη βίγκαν διατροφή που περιλαμβάνει λαχανικά, όσπρια, φρούτα και καρπούς, είναι απολύτως επαρκής και θρεπτική, εφόσον λαμβάνουμε το 100% των θερμίδων μας από αυτές.

Υπάρχουν δύο κυρίως λόγοι που επαγγελματίες της υγείας μπορεί να σας αποθαρρύνουν από την υιοθέτηση της βίγκαν διατροφής. Ο πρώτος είναι η άγνοια. Τα νέα επιστημονικά δεδομένα στον τομέα της διατροφής είναι πολλά και συνεχώς μαθαίνουμε περισσότερα. Δυστυχώς, όλοι οι επαγγελματίες της υγείας δεν ενημερώνονται για τα νέα δεδομένα με τον ίδιο ρυθμό και συχνά παραμένουν προσκολλημένοι σε απόψεις περασμένων δεκαετιών. Ο δεύτερος λόγος είναι η επιφύλαξη. Ορισμένοι γιατροί πιστεύουν πως η αποθάρρυνση μιας αμιγώς φυτοφαγικής διατροφής είναι πιο “ασφαλής”, επειδή έτσι είναι λιγότερο πιθανό κάποιος να κινδυνέψει από διατροφικές ανεπάρκειες.

Το γεγονός είναι ότι, όπως επιβεβαιώνεται και από τους πλέον επίσημους φορείς, η βίγκαν διατροφή είναι ασφαλής, κατάλληλη για όλες τις ηλικίες και θρεπτικά επαρκής. Κάνοντας μια κακή βίγκαν διατροφή (για παράδειγμα, φτωχή σε φρούτα και λαχανικά και πλούσια σε γλυκά, λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα) δεν κινδυνεύετε περισσότερο απ’ όσο θα κινδυνεύατε αν κάνατε μια κακή παμφαγική διατροφή.