Προσοχή, βίγκαν δράκουλες

Όλοι μας νιώθουμε ενθουσιασμένοι κάθε φορά που μαθαίνουμε ότι το ποσοστό των βίγκαν ανα τον κόσμο αυξάνεται ραγδαία. Εδώ και δεκαετίες σεβαστοί ακτιβιστές, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες όλων των κλάδων αλλά και απλοί άνθρωποι αγωνίστηκαν ακριβώς γι’ αυτό.

Ίσως να σκέφτεστε ότι η «επέλαση» του βιγκανισμού, όπως την χαρακτηρίζουν πολλοί, είναι εξ ορισμού καλό πράγμα. Προφανώς, η αλλαγή στάσης ενός ατόμου, μακριά από την εκμετάλλευση και τη βία, είναι ένα καλό πράγμα. Θα πρέπει όλοι μας, συλλογικά, να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε προς αυτόν τον σκοπό.

Ωστόσο μια πολύ χαρακτηριστική μπερδεψιά που κυκλοφορεί εκεί έξω σαν την πανούκλα, είναι η ίδια η χρήση του όρου «βίγκαν». Καθώς ο βίγκαν τρόπος ζωής γίνεται (=τον κάνουν) mainstream, φαίνεται πως μπορείς πλέον απλά να δηλώνεις «βίγκαν», με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη για λεπτομέρειες και πολύ-πολύ σκάλισμα. Ένας ανησυχητικά μεγάλος αριθμός ανθρώπων, δυστυχώς ακόμη και βίγκαν, πιστεύουν ακόμη ότι «βίγκαν» σημαίνει «δεν τρώω ζωικά».

Από την άλλη, δράκουλες του μάρκετινγκ τρίβουν τα ροζιασμένα χέρια τους και χαμογελούν εκστατικά από την φανταστική ευκαιρία που τους δίνεται να βγάλουν κανα ευρουλάκι από «αυτή τη νέα μόδα».

Σχεδόν καθημερινά πλέον ακούω για «βίγκαν που τρώνε μέλι», για «βίγκαν κάθε Δευτέρα» και για βίγκαν που ψάχνουν συνταγή για φυτικά μπιφτέκια «που ματώνουν». Παμφάγοι σεφ που δεν έχουν καμία σχέση με τον βιγκανισμό σουλατσάρουν στο ίντερνετ πουλώντας βιγκανισμό σε κάθε μορφή. «Βίγκαν» ιστοσελίδες ξεφυτρώνουν σαν να μανιτάρια, προωθώντας «vegeterian» επιλογές, «σχεδόν βίγκαν» επιλογές και «πήραμε τηλέφωνο και μας διαβεβαίωσαν» επιλογές.

Σε ποιον κόσμο ένα vegetarian φαγητό, κατάστημα ή υπηρεσία μπορεί να βρίσκεται, με οποιονδήποτε τρόπο, κάτω από μια ομπρέλα που φέρει τον τίτλο «βίγκαν»; Στον κόσμο της αρπαχτής. Και αν σκέφτεσαι ότι η χορτοφαγία είναι ένας προθάλαμος του βιγκανισμού, ναι, είναι, όταν θέλεις να γίνεις βίγκαν. Όταν είσαι μόνιμα vegetarian, τότε δεν βρίσκεσαι στον προθάλαμο, βρίσκεσαι έξω μαζί με όλους τους υπόλοιπους και πληρώνεις μανιακούς να βιάζουν, να κακοποιούν, να κλέβουν μωρά, να σφάζουν μωρά και να πουλάνε μητρικό γάλα μωρών ζώων σε ανθρώπους.

Είναι ωραία να λέμε ότι ο βιγκανισμός δεν είναι μόδα. Όντως, δεν είναι. Ένας υπεύθυνος τρόπος ζωής δεν μπορεί να θεωρείται μόδα. Όμως οι βίγκαν γίνονται ολοένα και περισσότεροι, άρα αποτελούν μετρήσιμη κοινωνική ομάδα, άρα είναι μετρήσιμος όγκος καταναλωτών, άρα μυρίζει ευρώ, άρα θα κάνει ντου ο δράκουλας και, τέλος, ο δράκουλας θα μετατρέψει τον βιγκανισμό σε μόδα, διότι όταν κάτι «φέρνει» λεφτά θέλεις να το κάνεις mainstream ώστε να φέρει ακόμη περισσότερα.

Προφανώς θα έχετε ακούσει τα συγκλονιστικά νέα από το Λονδίνο, σχετικά με τον διάσημο σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ που «αποφάσισε να γίνει βίγκαν». Ένας από τους πιο γνωστούς αντι-βίγκαν του πλανήτη, ο άνθρωπος που παρέφραζε το όνομα της Peta ως «People Eating Tasty Animals», ξύπνησε ένα πρωί, αποφάσισε να φτιάξει μια βίγκαν πίτσα και να προσπαθήσει να γίνει βίγκαν. Φυσικά, εντελώς τυχαία, η απόφασή του αυτή συνέπεσε με την έναρξη εργασιών της νέας πιτσαρίας του στο Λονδίνο.

Είναι κακό να κερδίζουμε χρήματα από τον βιγκανισμό;

Όχι, δεν είναι.

Κακό είναι να πουλάς βιγκανισμό, ενώ δεν τον πρεσβεύεις. Κακό είναι να προσαρμόζεις τον βιγκανισμό στα μέτρα σου, ώστε να εξυπηρετεί τις προσωπικές σου απόψεις, επιθυμίες ή ανάγκες.

Όλοι θέλουμε κάποια στιγμή να φάμε σε ένα εστιατόριο, να αγοράσουμε ένα βιβλίο, να επισκεφτούμε ένα κομμωτήριο ή να ψωνίσουμε νέα παπούτσια. Αυτές ακριβώς τις αναμενόμενες ανάγκες προσπαθούν και θα συνεχίσουν να προσπαθούν να εκμεταλλεύονται κάποιοι ώστε να αρπάξουν ένα κομμάτι κέρδους ή φήμης. Είναι λοιπόν χρέος μας να είμαστε προσεκτικοί στις επιλογές μας. Πρέπει να επιλέγουμε προσεκτικά που δίνουμε χρήματα, προσοχή και ενδιαφέρον.

Δεν αναφέρομαι σε κάποιου είδους «βιγκανόμετρο», να μετράμε και να κρίνουμε τους άλλους για να δούμε ποιος είναι καλύτερος βίγκαν. Αναφέρομαι στα πιο απλά, προφανή και θεμελιώδη στοιχεία, αυτά που ορίζουν τον βίγκαν τρόπο ζωής.

Όπως πολύ σωστά διάβασα πριν από λίγο καιρό, σε άρθρο της VeganMama, οι λέξεις έχουν ένα νόημα. Οι λέξεις σημαίνουν πράγματα. Φέρουν νοήματα. Όπως θα ήταν γελοίο και παράλογο κάποιος να είναι μαθηματικός τις Δευτέρες αλλά όχι τις υπόλοιπες μέρες, όπως θα ήταν παράξενο κάποιος να είναι χριστιανός τον χειμώνα αλλά μουσουλμάνος το καλοκαίρι, έτσι και οι «ευέλικτοι βίγκαν» είναι μια πελώρια ανοησία.

Βίγκαν είναι το άτομο που δεν τρώει, δεν φορά, δεν χρησιμοποιεί ζώα για κανέναν δικό του σκοπό, το άτομο που απέχει, στο μέτρο του δυνατού, από οποιασδήποτε μορφής εκμετάλλευση άλλων όντων. Και: Ο βιγκανισμός, ως τρόπος ζωής, πρέπει να στοχεύει στην ολική κατάργηση της χρήσης και ιδιοκτησίας των ζώων.

Δεν γίνεται, λοιπόν, να είσαι βίγκαν μόνο την Δευτέρα. Δεν γίνεται να είσαι βίγκαν που τρώει μέλι, ούτε βίγκαν που πηγαίνει σε σόου με δελφίνια, ούτε βίγκαν που αγοράζει δερμάτινες τσάντες. Και φυσικά δεν γίνεται να είσαι βίγκαν που προωθεί την χορτοφαγία. Μπορώ να ανέχομαι την χορτοφαγία, μπορώ να μιλάω με τους χορτοφάγους προκειμένου να γίνουν βίγκαν, μπορώ ακόμη και να χρησιμοποιήσω την χορτοφαγία ως βήμα προς τον βιγκανισμό. Αλλά δεν μπορώ να την προωθώ, διότι δεν διαφέρει σε τίποτα από την ζωοφαγία.

Είναι δικαίωμά σου να είσαι ή να μην είσαι βίγκαν. Κανείς δεν μπορεί να σου το επιβάλει. Όμως, αν είσαι, τότε αυτό είναι κομμάτι του εαυτού σου. Σημαίνει πράγματα. Σημαίνει πολλά και σπουδαία πράγματα, τα οποία εσύ, που είσαι βίγκαν, τα γνωρίζεις καλά και τα αισθάνεσαι μέσα σου. Ίσως, λοιπόν, να ήθελες και να τα προστατέψεις.