Είναι βίγκαν το κάπνισμα;

Ο καπνός του τσιγάρου είναι φυτό και τα φυτά δεν είναι ζώα, άρα μπορεί ένας βίγκαν να καπνίζει χωρίς τύψεις;

Σε θέματα φαγητού, σύμφωνα με μαρτυρίες, τίποτα δεν είναι πιο δύσκολο να κόψει κάποιος, από το τυρί. Όμως για τους καπνιστές, ο μεγαλύτερος άθλος είναι να εγκαταλείψουν το τσιγάρο. Πολλοί βίγκαν, παρότι πιστοί στις ηθικές αξίες του βιγκανισμού, συνεχίζουν να καπνίζουν. Το ερώτημα που ακούγεται συχνά παραμένει μέχρι και σήμερα αμφιλεγόμενο:

Είναι το κάπνισμα βίγκαν;

Η γνώμη μου είναι πως κάτι τόσο αφύσικο, βρώμικο και επιβλαβές για την υγεία δεν θα μπορούσε να είναι βίγκαν. Ωστόσο κάποιος θα μπορούσε να πει, αν δεν κάνω κακό σε κανένα άλλο πλάσμα παρά μόνο στον εαυτό μου, μπορώ να καπνίζω; Βάσιμο ερώτημα, καθώς δεν είναι όλοι οι βίγκαν ίδιοι και δεν ενδιαφέρονται όλοι οι βίγκαν για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Υπάρχουν βίγκαν που τρώνε σκουπιδοφαγητό όπως τηγανητές πατάτες και κόκα κόλα, άρα γιατί όχι και βίγκαν που καπνίζουν;

Δεν θα κατηγορούσα ποτέ κάποιον πως δεν είναι αρκετά βίγκαν επειδή καπνίζει, όμως θεωρώ ότι το κάπνισμα δεν είναι βίγκαν και γι’ αυτό υπάρχουν πολλοί λόγοι.

Το πιο προφανές που πρέπει να ψάξουμε είναι αν στα τσιγάρα εμπεριέχονται προϊόντα ή υπο-προϊόντα ζώων.

Μεταξύ των πάνω από 600 χημικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τσιγάρων, όπως αρσενικό, φολμαλδεϋδη, αμμωνία, μόλυβδος, ασετόν, βενζοϊκό οξύ, διμεθυλένιο, πυριδίνη κ.ά., συναντάμε και τουλάχιστον τέσσερα συστατικά ζωικής προέλευσης: Κερί μέλισσας, μέλι, καστόριο και αίμα γουρουνιών.

Το αίμα των γουρουνιών, ως υπο-προϊόν των σφαγείων, φαίνεται πως χρησιμοποιείται από ορισμένες εταιρείες στην παραγωγή των φίλτρων των τσιγάρων. Πράγματι, η αιμοσφαιρίνη έχει άπειρες χρήσεις στον εκφυλισμένο ανθρώπινο πολιτισμό και μια από αυτές είναι και τα τσιγάρα.

Το καστόριο, που φτιάχνεται από αποξηραμένους πρωκτικούς αδένες του κάστορα, χρησιμοποιείται για να δώσει μια γλυκιά καπνική επίγευση ενώ αποτελεί επίσης συστατικό σε χιλιάδες άλλες προϊόντα όπως γλυκά, αλκοόλ και τσίχλες ως τεχνητή αρωματική ουσία. Πόσο άρρωστο;

Το δε κερί και το μέλι χρησιμοποιούνται για λόγους γεύσης κυρίως, καθώς οι καπνοβιομηχανίες σήμερα προσφέρουν χιλιάδες διαφορετικές μάρκες και είδη τσιγάρων που ξεχωρίζουν στη γεύση εξαιτίας των παράξενων και πολλές φορές θανατηφόρων συνδυασμών ουσιών. Κάποιος είχε πει, «πες μια χημική ουσία, στην τύχη, όποια θέλεις – κατά πάσα πιθανότητα υπάρχει στο τσιγάρο σου».

Ακόμη όμως κι αν αγνοήσουμε αυτό το γεγονός και δεχτούμε ότι υπάρχουν τσιγάρα που δεν περιέχουν καθόλου ζωικά, η παραγωγή του καπνού συμβάλλει στην περιττή θανάτωση δεκάδων ειδών ζώων όπως ποντίκια, σκίουροι, λαγοί, βάτραχοι κ.ά. Εδώ θα πει κάποιος, ότι και για την παραγωγή λαχανικών σκοτώνονται ζώα, όμως θα πρέπει να είμαστε σοβαροί και να διακρίνουμε τον στόχο που κρύβεται πίσω από κάθε μας ενέργεια. Είμαστε ζωντανοί οργανισμοί και χρειάζεται να φάμε για να επιβιώσουμε, επομένως η παραγωγή λαχανικών και φρούτων είναι αναγκαία. Όμως το τσιγάρο δεν αποτελεί βιολογική ανάγκη, δεν το χρειαζόμαστε και άρα οι θάνατοι που προκαλούμε για να το παράξουμε είναι περιττοί και άδικοι.

Το ανθρώπινο κόστος της παραγωγής καπνού είναι επίσης πολύ μεγάλο. Η ασθένεια GTS, που προσβάλει εργάτες που δουλεύουν σε καπνοκαλλιέργειες, είναι μια άσχημη μορφή δηλητηρίασης από νικοτίνη που οφείλεται στην παρατεταμένη επαφή του δέρματος με τα φρέσκα, υγρά φύλλα του καπνού. Μέχρι και το 85% από τους πάνω από 33 εκατομμύρια εργάτες σε αυτές τις καλλιέργειες, προσβάλλονται από GTS και μεταξύ αυτών υπάρχει ένα ανησυχητικά μεγάλο ποσοστό παιδιών. Η παιδική εργασία στις καπνοκαλλιέργειες είναι πολύ συνηθισμένη και αντίθετα απ’ ότι πιστεύουμε δεν σχετίζεται μόνο με την εκμετάλλευση των παιδιών σε υπανάπτυκτες χώρες αλλά αφορά και παιδιά που εθελοντικά εργάζονται μαζί με τους γονείς τους ή τους συγγενείς τους.

Σε περιβαλλοντικό επίπεδο, τα τσιγάρα που καπνίζονται παγκοσμίως σε ένα χρόνο υπολογίζονται σε 5,6 τρισεκατομμύρια – γεγονός που παράγει έναν τρομακτικό αριθμό από γόπες. Αυτές πετιούνται παντού, από τα οικιακά απορρίμματα μέχρι δρόμους, πάρκα και θάλασσες και καθώς αποσυντίθεται απελευθερώνουν όλα τα χημικά που περιέχουν στο χώμα και στο νερό δημιουργώντας τοξικές εστίες που δηλητηριάζουν ψάρια, φυτά και άλλα ζώα ή ακόμη και τον ίδιο τον υδροφόρο ορίζονται από τον οποίο πίνουμε νερό.

Για όσους είναι ή θέλουν να γίνουν βίγκαν για λόγους υγείας, αυτούς δηλαδή που δεν δίνουν και τόσο μεγάλη σημασία στο ηθικό κομμάτι του βιγκανισμού, το κάπνισμα είναι επίσης μια πολύ κακή ιδέα. Όσοι ακολουθούν μια αυστηρά χορτοφαγική διατροφή αντιμετωπίζουν πολύ λιγότερες πιθανότητες για καρδιακά νοσήματα, εγκεφαλικά, καρκίνους και πολλές άλλες παθήσεις ενώ είναι αποδεδειγμένο πως οι βίγκαν ζουν περισσότερο. Τώρα, αν είσαι βίγκαν και καπνίζεις, θεωρώ πως αυτό το πλεονέκτημα χάνεται, μιας και συνεχίζεις να κινδυνεύεις από καρκίνο του πνεύμονα ή του λάρυγγα, αναπνευστικά προβλήματα, εμφράγματα και, φυσικά, μειώνεις κατά πολύ το προσδόκιμο ζωής σου. Επομένως, αφού κάνεις μια βίγκαν διατροφή για να είσαι πιο υγιής, τότε σε τί χρειάζεται μια συνήθεια που σε σκοτώνει;

Τέλος, υπάρχει και το ζήτημα των πειραμάτων σε ζώα και δυστυχώς τα τσιγάρα δεν εξαιρούνται από αυτή τη βάρβαρη συνήθεια των ανθρώπων, που δοκιμάζουν κάτι σε ζώα όταν θέλουν να διαπιστώσουν πόσο κακό μπορεί να κάνει στους ίδιους. Σκύλοι και πίθηκοι είναι τα συνηθισμένα θύματα αυτών των πρακτικών, όπως αποκάλυψε ήδη από το 1975 η Μαίρη Μπέιθ, ρεπόρτερ της εφημερίδας Sunday People. Πολλές εταιρίες, ακόμη και σήμερα, αναγκάζουν ζώα να εισπνέουν καπνό τσιγάρου συνεχόμενα, για χρόνια, για να ελέγξουν πότε θα πεθάνουν, πότε θα πάθουν καρκίνο ή πόσο διάστημα θα αντέξουν χωρίς να προκληθούν διάφορες βλάβες στον οργανισμό τους. Τα πειράματα βέβαια δεν σταματούν εκεί, αφού οι επιστήμονες είναι πάντοτε περίεργοι ακόμη και για τα πιο απίθανα πράγματα, όπως συνέβη για παράδειγμα στο πανεπιστήμιο του Όρεγκον, όπου έκαναν τραχειοτομή σε 67 έγκυες μαϊμούδες και τις ανάγκασαν να εισπνέουν νικοτίνη κατά την εγκυμοσύνη τους, για να ελέγξουν πόσο επιβλαβές μπορεί να είναι το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη. Αν μαντεύεις ότι τα έμβρυα των παραπάνω μαϊμούδων σκοτώθηκαν στο τέλος του πειράματος, έχεις δίκιο.

Όπως γίνεται και με καλλυντικά, σαμπουάν, φάρμακα ή απορρυπαντικά, τα ζώα φαίνεται πως είναι η εύκολη “λύση” κάθε φορά που θέλουμε να πάθει κακό κάποιος άλλος, και όχι εμείς, προκειμένου να ρυθμίσουμε με ακρίβεια την τοξικότητα ενός προϊόντος τόσο, όσο χρειάζεται για να μπορούμε να τα πουλάμε χωρίς οι καταναλωτές να διαπιστώνουν άμεσα ότι θα πεθάνουν από τη χρήση τους.

Από τα παραπάνω είναι μάλλον προφανές ότι το κάπνισμα δεν είναι βίγκαν.