Το μαρτύριο των ζώων

Τι σκεφτόμαστε όταν τσουλάμε το καρότσι στους γυαλιστερούς διαδρόμους του σούπερ μάρκετ κοιτώντας τις σχεδόν χειρουργικά πεντακάθαρες συσκευασίες σελοφάν με αρνάκι ή χοιρινά παϊδάκια;

Πολλοί λίγοι άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά πώς παράγεται το «κρέας», τα γαλακτοκομικά και τα αβγά. Οι ιδέες μας σχετικά με την κτηνοτροφία συχνά βασίζονται σε σκιτσάκια από παιδικά βιβλία, γεμάτα με χαρούμενες αγελάδες, χνουδωτά κοτοπουλάκια και ροζ γουρουνάκια με γυριστές ουρίτσες που τρέχουν χαρωπά σε πράσινα λιβάδια. Οι ιδέες μας σχετικά με την κτηνοτροφία – αν έχουμε από αυτές – είναι βαθιά ρομαντικές και αποστειρωμένες.

Και, είναι λάθος.

Οι περισσότεροι δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους σε μια φάρμα και πολύ περισσότερο σε μια βιομηχανική μονάδα εκτροφής – και πιθανότατα ούτε κι εγώ θα το είχα κάνει ποτέ, αν δεν τύχαινε να μάθω μερικά πράγματα τα οποία ήθελα να δω με τα μάτια μου. Ακόμη κι αν το κάνατε όμως, δεν θα μπορούσατε να δείτε αυτά που περνούν τα ζώα στην πλήρη τους έκταση, με μια επίσκεψη μισής ή μιας ώρας.

Η ζωή σε μια σύγχρονη φάρμα ή βιομηχανική μονάδα δεν είναι καθόλου ευχάριστη. Αν τύχει να επισκεφτείς μια από αυτές το πιο πιθανό είναι να νιώσεις, αναλόγως με τον χαρακτήρα σου, κάτι ανάμεσα σε δυσαρέσκεια και τάση για εμετό.

Οι παρακάτω περιγραφές και συνθήκες είναι τυπικές. Δεν αντιπροσωπεύουν ούτε τις χειρότερες (και συχνά παράνομες) περιπτώσεις, ούτε τις καλύτερες. Αφορούν στις πιο συνηθισμένες. Υπάρχουν σχετικά συμπονετικοί κτηνοτρόφοι, σε όλο τον κόσμο, που συμπεριφέρονται στα ζώα τους μακράν καλύτερα από άλλους. Υπάρχουν επίσης και χώρες, ή περιοχές, όπου εφαρμόζονται αυστηροί κανονισμοί ευζωίας και συνθηκών εκτροφής. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα ζώα ζουν περισσότερο ελεύθερα σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες αλλά, από την άλλη, έχουν και πολύ πιο βάναυσο θάνατο.

Πολλά απ’ όσα θα διαβάσεις παρακάτω ίσως σε κάνουν να διαφωνήσεις. Δεν είναι όλοι οι κτηνοτρόφοι βάναυσοι. Δεν ήταν έτσι τα πράγματα τότε που επισκέφτηκες εκείνη τη φάρμα. Ίσως ακόμα και να είσαι ο ίδιος κτηνοτρόφος και όσα διαβάζεις εδώ να σου φαίνονται εξωπραγματικά. Το θέμα είναι πως, ανεξάρτητα από τον τρόπο εκτροφής, την φροντίδα και την μεταχείριση, τα ζώα αυτά αντιπροσωπεύουν το πιο σκληρό και ανήθικο πρόσωπο της Ανθρωπότητας. Πρόκειται για σκλάβους, όντα χωρίς δικαιώματα, αντικείμενα, οικονομικές μονάδες που γεννιούνται και πεθαίνουν με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Στον βιγκανισμό, αυτό ακριβώς είναι που πρέπει να μας απασχολεί, δηλαδή το γεγονός ότι είναι σκλάβοι και αντικείμενα εκμετάλλευσης. Το πόσο καλά ή κακά τους φερόμαστε είναι ένα θέμα που αξίζει συζήτηση, αλλά σε καμία περίπτωση η καλή μεταχείριση – όπως αντιλαμβάνεται κανείς το «καλή» – δεν δικαιολογεί την εκμετάλλευση.

 

Αγελάδες

Η φυσιολογική διάρκεια ζωής μιας αγελάδας είναι περίπου είκοσι χρόνια, αλλά οι περισσότερες αγελάδες στην κτηνοτροφία σπάνια φτάνουν τα 4. Οι σκληρές απαιτήσεις που έχουμε από αυτές, ξεζουμίζοντας γάλα από τα σώματά τους σε ποσότητες που ποτέ η φύση δεν είχε προβλέψει, συνήθως τις εξουθενώνουν μέχρι τον τέταρτο χρόνο της ζωής τους. Φυσιολογικά, το σώμα τους θα παρήγαγε λιγότερο από 1.000 λίτρα γάλα σε ένα χρόνο. Αλλά με τις επιλεκτικές διασταυρώσεις και τις σύγχρονες πρακτικές, τις αναγκάζουμε να μας δίνουν μεταξύ 6.000 και 10.000 λίτρων. Για να επιτευχθεί αυτό αρμέγονται σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, ακόμη και όταν είναι έγκυες. Υπάρχει μόνο μια μικρή περίοδος, λίγων εβδομάδων, που τις αφήνουν στην ησυχία τους. Αυτό συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης, που το σώμα τους δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες του εμβρύου και ταυτόχρονα στο άρμεγμα.

Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής περνούν μεταβολικές ασθένειες επειδή είναι αδύνατο να λάβουν αρκετές θρεπτικές ουσίες ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της μηχανής αρμέγματος. Οι οργανισμοί τους μπορεί να στερέψουν από ασβέστιο ή μαγνήσιο και να φτάσουν σε σημείο που καταρρέουν από εξάντληση. Οι απαιτήσεις αυτές είναι τόσο υψηλές που συχνά υποσιτίζονται, όσο πολύ κι αν τρώνε.

Τυπικά, γονιμοποιούνται με τεχνητό τρόπο από το σπέρμα ενός ταύρου από τις μεγάλες φυλές βοοειδών. Αυτό δίνει ένα μοσχάρι μεγαλύτερης αξίας, κάτι που αποτελεί πλεονέκτημα για τον κτηνοτρόφο. Δυστυχώς για την αγελάδα, όμως, αυτό σημαίνει ότι γεννάει ένα πολύ μεγαλύτερο μοσχάρι από ότι επιτρέπει η πυελική ζώνη της. Συχνά υποφέρουν πολύ από τη γέννηση αυτών των τεράστιων απογόνων, ή απαιτούν χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες τους αποδυναμώνουν περαιτέρω και συντομεύουν τη ζωή τους.

Οι αγελάδες γεννούν ένα μοσχαράκι κάθε χρόνο έτσι ώστε να παράγουν γάλα. Όμως αυτό το μοσχαράκι το παίρνουν μακριά της μετά τη γέννησή του και το ταΐζουν με υποκατάστατο γάλα. Το γάλα της μητέρας του είναι πολύτιμο εμπορικό προϊόν που πρόκειται να πουληθεί σε ανθρώπους, κι έτσι δεν το σπαταλούν στο μοσχαράκι. Όπως τα περισσότερα θηλαστικά, η αγελάδα αναπτύσσει πολύ ισχυρό μητρικό δεσμό με το μοσχαράκι της και η απώλειά του της προκαλεί ανυπόφορο στρες. Ο χωρισμός τους είναι επίσης σοκαριστικός και για το μοσχαράκι.

Ενώ ένα μοσχαράκι κανονικά θα θήλαζε, ξανά και ξανά, όλη την ημέρα, με τον δικό του ρυθμό, στην κτηνοτροφία η αγελάδα αρμέγεται με μηχανές, συνήθως δύο ή τρεις φορές την ημέρα. Οι αγελάδες συχνά υποφέρουν από οδυνηρή μαστίτιδα – κυρίως λόγω της ποσότητας γάλακτος που πρέπει να παράγουν. Η πίεση του συσσωρευμένου γάλακτος προκαλεί μεγάλο πόνο. Συχνά κλωτσούν τους ίδιους τους μαστούς τους εξαιτίας της αγωνίας του συνεχιζόμενου πόνου. Σύντομα το σώμα της δεν θα αντέχει πλέον και τότε γίνεται άχρηστη για την γαλακτοβιομηχανία. Ένα ταξίδι στο σφαγείο και η σύντομη ζωή της τελειώνει εκεί.

Οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι οι αγελάδες κάνουν γάλα απλά και μόνο επειδή είναι αγελάδες. Ότι οι αγελάδες αυτό κάνουν – βγάζουν γάλα, σαν να ήταν η δουλειά τους. Όμως οι αγελάδες παράγουν γάλα για τον ίδιο λόγο που το κάνει οποιοδήποτε άλλο ζώο, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, δηλαδή για να ταΐσουν τα μικρά τους. Πρέπει να μένουν έγκυες και να γεννούν κάθε χρόνο για να συνεχίζουν να παράγουν γάλα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αμέτρητα μωρά μοσχαράκια, ως παρενέργεια της γαλακτοπαραγωγής. Τι συμβαίνει λοιπόν σε όλα αυτά τα μοσχαράκια;

Η βιομηχανία δεν χρειάζεται πολλά για να διατηρήσει το γαλακτοπαραγωγό κοπάδι. Περίπου 42% από αυτά καταλήγουν σε σφαγεία ως μοσχαρίσιο κρέας σε ηλικία δεκαοχτώ μηνών. Ορισμένα σφάζονται σε ηλικία λίγων ημερών και πωλούνται ως μοσχαράκι γάλακτος. Η βιομηχανία κρέατος και η βιομηχανία γάλακτος είναι αλληλένδετες. Περίπου το 80% του μοσχαρίσιου κρέατος προέρχεται από τις φάρμες γάλακτος.

Το μοσχαράκι ήταν κάποτε το κρέας ενός νεογέννητου, δύο ή τριών ημερών. Επειδή ήταν τόσο νέα και δεν είχαν φάει ποτέ τροφή, το κρέας τους ήταν χλωμό και μαλακό. Ήταν επίσης ακριβό, επειδή δεν υπάρχει και πολύ κρέας σε ένα μωρό μοσχαράκι. Σήμερα το μοσχαράκι ως τροφή έχει γίνει βιομηχανία. Συνεχίζουν να παίρνουν τα μωρά μοσχαράκια μακριά από τις μητέρες τους, πλέον όμως τα φυλακίζουν σε μικρά κλουβιά και τα συντηρούν με εξαιρετικά τεχνητές διαδικασίες, προκειμένου η σάρκα τους να είναι χλωμή και μαλακή. Τα κλουβιά τους είναι συχνά τόσο μικρά, που μετά βίας μπορούν να κουνηθούν. Αυτό τα αποτρέπει από το να χρησιμοποιούν τους μύες τους, ώστε η σάρκα τους να παραμένει μαλακή.

Στα μοσχαράκια δεν προσφέρεται καμία στερεά τροφή. Τα ταΐζουν με υποκατάστατα γάλακτος το οποίο είναι ανεπαρκές σε σίδηρο. Η σκόπιμη πρόκληση αναιμίας στα μοσχαράκια έχει στόχο να διατηρήσει το κρέας τους χλωμό. Τα στομάχια τους, που είναι σχεδιασμένα να επεξεργάζονται μεγάλες ποσότητες φυτικής τροφής, στερούνται από ο,τιδήποτε στερεό. Συνήθως δεν τοποθετούν ούτε άχυρο για να ξαπλώνουν στα κλουβιά τους, σε περίπτωση που το φάνε. Η λαχτάρα τους για τροφή είναι τόσο μεγάλη που συχνά μασουλάνε ξύλα και πλαστικά ή τρώνε την ίδια τη γούνα τους. Η ζωή τους είναι πραγματικά ένα μαρτύριο.

 

Κοτόπουλα

Η εκτροφή κοτόπουλων είναι πιο εντατική από οποιουδήποτε άλλου ζώου. Η συντριπτική πλειοψηφία των κοτόπουλων ζει σε μικροσκοπικά συρμάτινα κλουβιά στα οποία μετά βίας μπορούν να κινηθούν. Τα πουλιά που κρατούνται σε τέτοιες συνθήκες αναπτύσσουν “φαυλότητα” – κακή ή αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Γι’ αυτό το λόγο συχνά τους αφαιρούν τα ράμφη για να αποτρέψουν το τσίμπημα. Το κοτόπουλα δεν είναι εγγενώς κακά πλάσματα. Απλώς, είναι απίστευτα απογοητευτικό για αυτά να μην μπορούν να ικανοποιήσουν ούτε τις πιο βασικές τους ανάγκες. Δεν μπορούν να τεντώσουν τα φτερά τους, να περπατήσουν σε έδαφος, να σκαλίσουν το χώμα, να κοινωνικοποιηθούν, να ψάξουν για φαγητό.

Το σύρμα των κλουβιών ερεθίζει άσχημα τα πόδια τους και προκαλεί πληγές οι οποίες μένουν χωρίς θεραπεία. Με 30.000 πουλιά μέσα σε ένα υπόστεγο, δεν υπάρχει καμία φροντίδα. Τα πόδια τους μπορεί ακόμη και να κολλήσουν στα σύρματα. Καθώς τα νύχια και η σάρκα τους μεγαλώνουν, ενσωματώνονται γύρω από το μέταλλο.

Οι κότες αβγών συνήθως σκοτώνονται στο τέλος του χρόνου. Και προφανώς, είναι όλες θηλυκές. Εξειδικευμένοι εργάτες ξεχωρίζουν τα αρσενικά από τα θηλυκά κοτοπουλάκια, όταν αυτά εκκολάπτονται. Τα αρσενικά είναι άχρηστα και τα μεταχειρίζονται σαν σκουπίδια. Τα σκοτώνουν με δηλητηριώδη αέρια, ασφυξία μέσα σε μεγάλους πλαστικούς σάκους, τα θάβουν ή τα αλέθουν ζωντανά σε μηχανές και τα κάνουν τροφή για κατοικίδια.

Πολλά από τα επονομαζόμενα «ελευθέρας βοσκής» κοτόπουλα, δεν έχουν καλύτερη τύχη. Παρά την πομπώδη έκφραση που σίγουρα βοηθάει πολύ στο μάρκετινγκ, στην πραγματικότητα σχεδόν τίποτα δεν μοιάζει με ελεύθερη βόσκηση σε αυτό το είδος εκτροφής. Τα πουλιά συνήθως στοιβάζονται κατά χιλιάδες μέσα σε υπόστεγα, σε άθλιες και επικίνδυνες για την υγεία τους συνθήκες και η πρόσβαση σε εξωτερικό χώρο είτε είναι ανύπαρκτη είτε πολύ περιορισμένη. Όπως και τα κοτόπουλα κλωβών, έτσι και τα ελευθέρας βοσκής σπάνια μπορούν να ικανοποιήσουν τις βασικές τους φυσικές ανάγκες και να σχηματίσουν κοινωνικές δομές. Είναι απλώς μια πελώρια μάζα από πουλιά που προσπαθούν να επιβιώσουν από το πλήθος και τις αρρώστιες, ζώντας μέσα στα ίδια τους τα περιττώματα και τα ούρα.

 

Γουρούνια

Ελάχιστα γουρούνια στον κόσμο θα έχουν ποτέ την ευκαιρία να βγουν έξω, να τρέξουν, να κυλιστούν στη λάσπη, να σκάψουν, να φτιάξουν φωλιά ή να παίξουν. Τα γουρούνια είναι περισσότερο ευφυή από τα σκυλιά και, όπως όλα τα έξυπνα ζώα, είναι πολύ παιχνιδιάρικα.

Αντίθετα, τα περισσότερα γουρούνια ζουν σε τσιμεντένια κουτιά ή περιορισμένα μέσα σε κλουβιά με ατσάλινες μπάρες. Την χειρότερη τύχη από όλα, την έχουν τα θηλυκά. Τις τοποθετούν μέσα σε κλουβιά τόσο στενά που δεν μπορούν ούτε να γυρίσουν πλευρό και τις αντιμετωπίζουν σαν μηχανές μωρών. Η δουλειά τους είναι μόνο να γεννούν και να θηλάζουν μωρά, να τροφοδοτούν δηλαδή την επιχείρηση με νέα ζώα. Για τα γουρούνια δεν είναι πιο εύκολο απ’ ότι είναι για σένα ή για μένα να ξαπλώνουν πάνω στο τσιμέντο όλο το 24ωρο, οπότε σίγουρα μπορείς να καταλάβεις πως νιώθουν. Δεν έχουν απολύτως καμία ευκαιρία να κοινωνικοποιηθούν, να παίξουν ή να ικανοποιήσουν οποιαδήποτε φυσική τους ανάγκη. Η ζωή τους είναι βασανιστικά επώδυνη και ανυπόφορη.

Τα θηλυκά γουρούνια αφήνουν τα κλουβιά τους ή τον στάβλο τους μόνο όταν πρόκειται να ζευγαρώσουν ή όταν πρέπει να μεταφερθούν στον χώρο όπου γεννούν τα μικρά τους.

Στα νεογέννητα γουρουνάκια αφαιρούν τα δόντια, κόβουν τις ουρές και τα ευνουχίζουν όταν είναι λίγων ημερών, χωρίς καμία αναισθησία. Μετά τον απογαλακτισμό, τα γουρουνάκια τοποθετούνται σε τσιμεντένιες εγκαταστάσεις, που συνήθως είναι απλά ένα μεγάλο, γυμνό κουτί από σκυρόδεμα. Οποιοδήποτε έξυπνο ζώο θα ένιωθε πλήξη σε τέτοιες συνθήκες και φυσικά τα γουρούνια δεν αποτελούν εξαίρεση. Σε τόσο αφύσικες και περιοριστικές συνθήκες, συχνά τρελαίνονται ή αναπτύσσουν νευρωτικές συμπεριφορές, όπως να γλύφουν, να θηλάζουν και να δαγκώνουν το ένα το άλλο ή ακόμη και άψυχα αντικείμενα. Ένα συχνό σημάδι τέτοιων ψυχολογικών διαταραχών είναι το δάγκωμα της ουράς των άλλων γουρουνιών στη βάση της σπονδυλικής στήλης. Η ουρά τους συνήθως κόβεται από τις πρώτες μέρες της ζωής τους, όμως, λόγω αφόρητης πλήξης ή γενικευμένης ψυχωτικής συμπεριφοράς, μπορεί να δαγκώνουν το υπόλειμμα της κομμένης ουράς των άλλων γουρουνιών.

Καθώς τόσο πολλά γουρούνια ζουν στον ίδιο χώρο, οι αερομεταφερόμενες λοιμώξεις μεταδίδονται πολύ εύκολα. Ως αποτέλεσμα, η πνευμονία είναι πολύ συνηθισμένη. Καθώς τα ζώα στέκονται σε σχάρες πάνω από τα κόπρανα και τα ούρα τους, όπως συμβαίνει συνήθως, η αμμωνία που παράγεται είναι ερεθιστική για το αναπνευστικό τους σύστημα, βοηθώντας περαιτέρω την εξάπλωση των αναπνευστικών λοιμώξεων. Τραυματισμοί στα πόδια και αρθρίτιδα είναι επίσης κοινά, επειδή ζουν πάνω στα τσιμέντα και δεν μπορούν να ασκηθούν, και επειδή η αναγκαστική ταχεία ανάπτυξη ασκεί πίεση στις αρθρώσεις.

Τα τσιμεντένια κουτιά στα οποία ζουν τα γουρούνια πάχυνσης συνήθως υπερθερμαίνονται σε ζεστό καιρό. Δεδομένου ότι τα γουρούνια, σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, δεν μπορούν να ιδρώσουν, πρέπει να κυλιούνται μέσα στα ίδια τους τα κόπρανα για να δροσιστούν, αφού δεν υπάρχει κανένας άλλο τρόπος. Φανταστείτε τον εαυτό σας στην ίδια θέση.

Εάν νομίζετε ότι τα γουρούνια ίσως είναι κακά ζώα επειδή δαγκώνονται μεταξύ τους, ξανασκεφτείτε το. Δεν θα δείτε αυτό το είδος συμπεριφοράς στο φυσικό τους περιβάλλον. Είναι το αποτέλεσμα της τεράστιας πλήξης και της παραφροσύνης που τους προκαλεί ο τρόπος εγκλεισμού και εκμετάλλευσής τους. Άνθρωποι που φυλάσσονται σε παρόμοιες συνθήκες θα έκαναν τα ίδια ή και ακόμη χειρότερα πράγματα.

 

Πρόβατα

Τα πρόβατα, όπως και τα κατσίκια, είναι τα λιγότερο εντατικά εκτρεφόμενα ζώα – με εξαίρεση συγκεκριμένες εποχές του χρόνου όπως το Πάσχα. Στα περισσότερα μέρη του κόσμου ζουν σχετικά φυσικές ζωές και τοποθετούνται σε εσωτερικούς χώρους μόνο λόγω καιρού ή ανάγκης για κάποιου είδους κτηνιατρική φροντίδα ή τοκετό. Το μειονέκτημα στον, κάπως, φυσικό τρόπο ζωής που κάνουν είναι πως συχνά πεθαίνουν από έκθεση σε ακραίες καιρικές συνθήκες, θηρευτές, εγκατάλειψη ή πείνα.

Η άφθονη παροχή μαλλιού, με την οποία έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε τα πρόβατα, δεν είναι εντελώς φυσική αλλά οφείλεται εν πολλοίς σε επιλεκτικές διασταυρώσεις και άλλες πρακτικές αναπαραγωγής που εφαρμόζουν οι άνθρωποι. Έτσι έχουμε καταφέρει να «δημιουργήσουμε» πρόβατα με μεγαλύτερη από το φυσιολογικό επιφάνεια δέρματος. Μεγαλύτερο δέρμα σημαίνει περισσότερο μαλλί. Όμως σημαίνει επίσης πως το υπερβολικό δέρμα ζαρώνει, δημιουργώντας πτυχές μέσα στις οποίες συχνά φωλιάζουν και εκκολάπτονται μύγες και άλλα έντομα, προκαλώντας στα ζώα επώδυνες πληγές και μολύνσεις. Τα οργανοφωσφορικά χημικά με τα οποία λούζουν τα πρόβατα για να καταπολεμήσουν την μετάδοση παρασιτικών μολύνσεων, αποτελούν σημαντική απειλή για την υγεία τόσο των ίδιων όσο και των κτηνοτρόφων.

Το κύριο πρόβλημα των προβάτων μαλλιού είναι η μικρή οικονομική αξία. Λίγα πρόβατα αξίζουν πολύ, κι έτσι πολύ σπάνια τους δίνεται άμεση ιατρική φροντίδα. Εάν βλέπετε να βόσκουν «γονατίζοντας», αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι πολύ επώδυνο γι’ αυτά να στέκονται όρθια. Αυτό συμβαίνει όταν το έδαφος είναι επίμονα υγρό κατά τη διάρκεια έντονης βροχόπτωσης και μυκητισιακές λοιμώξεις, ακολουθούμενες από δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις, εισβάλλουν στις οπλές, προκαλώντας μεγάλο πόνο.

Εκτός του μαλλιού, τα πρόβατα εκτρέφονται επίσης για το κρέας τους και το γάλα τους. Όπως συμβαίνει και με τις αγελάδες, αυτό σημαίνει πως πρέπει να ζευγαρώνονται συνεχώς και να υπομένουν οδυνηρούς διαχωρισμούς από τα νεογέννητα μικρά τους. Η απομάκρυνση των μικρών τους είναι νομοτελειακά απαραίτητη, εφόσον θέλουμε να πάρουμε εμείς το γάλα τους. Τα περισσότερα από αυτά τα μωρά προβατάκια και κατσικάκια σφάζονται και πωλούνται ως κρέας «γάλακτος» – ονομασία που δόθηκε σε αυτά ακριβώς επειδή βρίσκονται σε ηλικία που θηλάζουν. Το στομαχάκι των σφαγμένων μωρών χρησιμοποιείται επίσης ως πυτιά, για το πήξιμο των διαφόρων ειδών τυριών που φτιάχνονται από το γάλα των μητέρων τους.

 

Ψάρια

Τα ψάρια είναι τα μόνα είδη ζώων που τρώνε οι άνθρωποι τα οποία ζουν με εξ ολοκλήρου φυσικό τρόπο και στο φυσικό τους περιβάλλον, με εξαίρεση φυσικά τα ψάρια των ιχθυοκαλλιεργειών. Ωστόσο, ο θάνατός τους από ασφυξία, διαμελισμό ή σωματικές κακώσεις δεν είναι κάτι που πρέπει να αμελούμε. Τα ψάρια δεν μπορούν να αναπνεύσουν εκτός νερού, ακριβώς όπως εμείς δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε στο κενό. Εκτός από τον επώδυνο τραυματισμό που τους προκαλεί το αγκίστρι ή τα δίχτυα με τα οποία ψαρεύονται, στη συνέχεια υπομένουν βασανιστική ασφυξία, μέχρι τελικά να πεθάνουν.

Η ιχθυοκαλλιέργεια προκαλεί σοβαρή ρύπανση, κυρίως εξαιτίας των βαρέων μετάλλων, που χρησιμοποιούνται σε αντιρρυπαντικές βαφές, για την απομάκρυνση μαλακίων και φυκιών που αποικίζουν τα κλουβιά των ψαριών. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η κατανάλωση ψαριών μας θέτει σε ανταγωνισμό με την άγρια φύση, δηλαδή με άλλα ψάρια που επίσης τρώνε ψάρια. Μέρος της πραγματικής τιμής των ψαριών είναι τα προγράμματα εξόντωσης που εκτελούνται σε άγρια ζώα, όπως γλάροι και αρπακτικά πουλιά, αλλά συχνά ακόμη και φώκιες, θαλάσσιοι λέοντες και χελώνες, για να εξασφαλιστεί ότι υπάρχουν αρκετά ψάρια για ανθρώπινη κατανάλωση. Ένας τεράστιος αριθμός ψαριών που αλιεύονται σε δίχτυα δεν χρησιμοποιούνται για ανθρώπινη κατανάλωση. Πρόκειται για «παράπλευρες απώλειες», θαλάσσια είδη τα οποία εγκλωβίζονται στα δίχτυα. Ο κλάδος της αλιείας τα αποκαλεί «σκουπίδια». Τα πτώματά τους είτε πετιούνται στη θάλασσα είτε χρησιμοποιούνται, σε κάποιες περιπτώσεις, ως δολώματα και πρώτη ύλη για ζωοτροφές.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το 40 έως 50 τοις εκατό των αλιευμένων ψαριών στον κόσμο τροφοδοτείται, ως ζωοτροφή, στην κτηνοτροφία. Ταΐζεται δηλαδή σε εκτρεφόμενα ζώα τα οποία είναι κατά βάση χορτοφάγα.

 

Φταίμε εμείς

Το είδος της συμπεριφοράς μας προς τα ζώα κτηνοτροφίας μπορεί να φαίνεται απίστευτο. Αναρωτηθείτε: Τι θα συνέβαινε αν εσύ ή εγώ προσπαθούσαμε να κρατήσουμε ένα σκυλί στις συνθήκες που κρατούνται τα γουρούνια; Ή αν περιορίζαμε ένα κατοικίδιο πτηνό, όπως ένα καναρίνι, με τρόπο τέτοιο που να μην μπορεί ούτε να ανοίξει τα φτερά του; Σε κάθε πολιτισμένη χώρα, ένα δικαστήριο θα μας ασκούσε δίωξη, και πολύ σωστά, για αδικαιολόγητη σκληρότητα απέναντί τους. Όμως οι κτηνοτρόφοι και οι βιομηχανίες μπορούν να διατηρούν τα ζώα τους σε απίστευτα βάναυσες και περιοριστικές συνθήκες και να ασκούν ασύλληπτη βία εναντίον τους, εξαιτίας της ζήτησης φθηνού κρέατος ή άλλων ζωικών τροφίμων.

Υπάρχει μια σχέση αιτιότητας, που συνδέει την όρεξη του καταναλωτή με το είδος των δεινών που περνούν τα ζώα. Τα βάσανά τους οφείλονται στο γεγονός ότι θέλουμε να φάμε την σάρκα τους, τα μωρά τους, τα αβγά τους, να πιούμε το γάλα τους ή να φορέσουμε πάνω μας το δέρμα ή το μαλλί τους.

 

Σφαγεία

Πολλοί λίγοι από εμάς θα ήθελαν να επισκεφτούν ένα σφαγείο. Είναι πραγματικές κολάσεις επί γης. Η δυσοσμία του θανάτου, τα γεμάτα αίμα δάπεδα, ο θόρυβος των μηχανημάτων, τα αλυσοπρίονα που σκίζουν τη σάρκα και τα οστά, οι αντηχήσεις από τα πιστόλια που ζαλίζουν τα ζώα πριν τους κόψουν το λαιμό και, πάνω απ ‘όλα, οι φωνές του φόβου και της αγωνίας καθώς τα ζώα οδηγούνται στους θανάτους τους. Όλα συμβάλλουν ώστε ένα σφαγείο να μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί ως κόλαση.

Μελέτες της Ψυχολογίας έχουν ανακαλύψει ότι εργάτες σφαγείων υποφέρουν από μετατραυματικό στρες (PTSD) και άλλες ψυχολογικές διαταραχές.

Σε ένα σφαγείο, η βιασύνη είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου το κόστος να διατηρηθεί χαμηλά. Τα ζώα πρέπει να εκφοβίζονται ώστε να πηγαίνουν στο σημείο εκτέλεσης όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Έτσι, συχνά, οι σφαγείς κάνουν τα τελευταία λεπτά της ζωής τους ακόμη πιο δυσχερή απ’ ότι ήδη είναι, χτυπώντας, τρυπώντας, μαστιγώνοντας ή προκαλώντας τους ηλεκτροπληξία με ειδικά ραβδιά.

Ορισμένοι εργάτες σφαγείων πιστεύουν ότι ένα αγχωμένο ζώο δίνει καλύτερο κρέας, λόγω της απελευθέρωσης αδρεναλίνης. Αυτή η ορμόνη – που απελευθερώνεται υπό συνθήκες φόβου – μαλακώνει τους μύες και βοηθά ώστε το κρέας να μην μολυνθεί από βακτήρια. Έτσι λένε, τουλάχιστον. Άλλοι, υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο. Ότι ένα φοβισμένο και αγχωμένο ζώο θα δώσει σκληρό κρέας. Φυσικά, και οι μεν και οι δε κάνουν λάθος, όμως τα παραπάνω είναι χαρακτηριστικό της χυδαίας αντικειμενοποίησης που έχουμε δημιουργήσει για τα πλάσματα αυτά.

 

Αναισθητοποίηση

Συχνά ακούγεται ότι τα ζώα «αναισθητοποιούνται» πριν την σφαγή τους. Η ασαφής αυτή λέξη δημιουργεί την αίσθηση ότι τα ζώα είναι αναίσθητα, ή και νεκρά, και συνεπώς δεν νιώθουν τίποτα κατά την διάρκεια της σφαγής τους.

Πράγματι, η Ευρωπαϊκή αλλά και άλλες νομοθεσίες του κόσμου, καθιστούν υποχρεωτική την αναισθητοποίηση των ζώων, πριν την σφαγή τους. Αυτό ισχύει κατά κύριο λόγο για μεγάλα ζώα, όπως αγελάδες και γουρούνια και όχι για κότες, κουνέλια ή ψάρια. Επίσης, ο νόμος δεν ισχύει για τα σφαγεία όπου εφαρμόζεται ο ισλαμικός (χαλάλ) ή ο εβραϊκός (κοσέρ) θρησκευτικός κανονισμός, όπου τα ζώα σφάζονται με πλήρεις τις αισθήσεις τους.

Τρεις είναι οι συνηθισμένες μέθοδοι αναισθητοποίησης. Το πιστόλι διείσδυσης, το οποίο με την χρήση πεπιεσμένου αέρα εκτοξεύει ένα μεταλλικό σύρμα μέσα στον εγκέφαλο του ζώου. Χρησιμοποιείται συνήθως στις αγελάδες και άλλα μεγάλα ζώα. Το ηλεκτροσόκ στο κεφάλι, που χρησιμοποιείται συνήθως σε γουρούνια και πρόβατα. Και τέλος ο θάλαμος αερίων, μια μέθοδος που χρησιμοποιείται σπανιότερα, συνήθως σε γουρούνια, και προκαλεί ασφυξία με διοξείδιο του άνθρακα.

Υπάρχουν διάφορα προβλήματα με την αναισθητοποίηση.

Πρώτον, δεν είναι πάντα αποτελεσματική. Σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ζώων η διαδικασία αστοχεί. Σε αυτή την περίπτωση, η διαδικασία επ’ ουδενί δεν σταματάει και η σφαγή συνεχίζεται κανονικά για το μισοζαλισμένο ή με πλήρεις τις αισθήσεις του ζώο.

Η διαδικασία της αναισθητοποίησης εξυπηρετεί περισσότερο τους σφαγείς, παρά τα ζώα. Μεγάλα ζώα όπως οι αγελάδες μπορούν εύκολα να τραυματίσουν τους εργάτες καθώς σπαράζουν από τον πόνο, έτσι η αναισθητοποίηση βοηθάει την διαδικασία. Για τον ίδιο λόγο δεν υφίσταται η υποχρέωση αναισθητοποίησης στα ψάρια (τα αφήνουν να πεθάνουν από ασφυξία), στα κοτόπουλα (συνήθως περνούν από περιστρεφόμενες λεπίδες) ή στα μωρά αρνάκια (τους κόβουν απλώς τον λαιμό με ένα μαχαίρι), καθώς η απειλή από αυτά τα ζώα είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Οι ηλεκτρικές μέθοδοι αναισθητοποίησης είναι και αναποτελεσματικές και επικίνδυνες για τους εργάτες. Η χρήση ενός εργαλείου υψηλής τάσης εκατοντάδες φορές την ημέρα μπορεί εύκολα να προκαλέσει ατυχήματα κι έτσι, χρησιμοποιούνται χαμηλότερες τάσεις προκειμένου να είναι πιο ασφαλές για τους ανθρώπους. Όμως αυτό σημαίνει ότι πολλά ζώα σύντομα επανέρχονται από το σοκ, έχοντας πλήρεις τις αισθήσεις τους καθώς τα μαχαιρώνουν και τα διαμελίζουν.

Σε κάθε περίπτωση, η αναισθητοποίηση, ακόμα και αν εφαρμοστεί τέλεια και σύμφωνα με όλες τις προδιαγραφές, δεν βγάζει «νοκ άουτ» το ζώο αλλά είναι σίγουρο πως προκαλεί έντονο πόνο και αγωνία, όπως αναφέρουν και άνθρωποι που έχουν τραυματιστεί με παρόμοιους τρόπους. Η πραγματική σφαγή είναι αυτή που σκοτώνει το ζώο, που γίνεται με κόψιμο των αρτηριών και αιμορραγία μέχρι θανάτου, και όχι η αναισθητοποίηση.

Τέλος, η αναφορά σε «αναισθητοποίηση» είναι μια πλάνη που εντέχνως διαδίδεται στους καταναλωτές, ώστε να τους κάνει να αισθάνονται ήσυχοι. Η πεποίθηση πως τα ζώα δεν αισθάνονται τίποτα όταν τα σφάζουν και τα διαμελίζουν καθησυχάζει τις ενοχές και απομακρύνει την σκέψη μας από όλα όσα συμβαίνουν μέσα σε αυτά τα τρομακτικά μέρη.

 

Τώρα που ξέρεις, τι μπορείς να κάνεις;

Πρέπει να πάρεις θέση. Πρέπει να αναγνωρίσεις τον σοβαρό αντίκτυπο που έχει ο τρόπος ζωής σου στα άλλα ζώα του κόσμου. Επισκέψου αυτή τη σελίδα για να μάθεις πόσο εύκολο και αναγκαίο είναι να γίνεις βίγκαν.