Σκουπιδοτράγουδα και σκουπιδοκαρτούν για το παιδί σας

Από ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ | 20/01/2017

Κάθε παιδάκι δικαιούται να μεγαλώσει με παιδικά τραγουδάκια και κινούμενα σχέδια, όπως κι εμείς. Όμως όσο ελκυστικά κι αν βρίσκετε τα χρώματα, τις μελωδίες και τα σκίτσα, όσο συμπαθητικοί κι αν είναι οι χαρακτήρες, ορισμένα τραγουδάκια και καρτούν είναι απλώς απαράδεκτα για μια βίγκαν οικογένεια που μεγαλώνει μωρά.

Η απλούστερη βίγκαν προσέγγιση τέτοιων θεμάτων είναι βασικά διπλή:

Πρώτον, να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με ψυχαγωγία η οποία εκτός από γέλιο προσφέρει επίσης και διδάγματα. Ψυχαγωγία που διδάσκει την ειρήνη, την αγάπη, την συμπόνοια και την ηθική στάση απέναντι στα μη-ανθρώπινα όντα του πλανήτη. Θέλουμε να μάθουν τα παιδιά ότι είμαστε κομμάτι αυτού του κόσμου και όχι οι εξουσιαστές του κόσμου.

Δεύτερον, να μεγαλώσουμε παιδιά οξύνοα, με κριτικό πνεύμα, έτσι ώστε ακόμα κι αν παρακολουθούν κάτι το οποίο είναι λάθος, θα μπορούν να αντιληφθούν το λάθος και να μην το αποδέχονται ως κάτι φυσιολογικό. Κάτι παρόμοιο με την παρακολούθηση ταινιών από τους ενήλικες, όπου μπορούμε να βλέπουμε χίλια μύρια κακά πράγματα, χωρίς απαραίτητα να τα κάνουμε κι εμείς.

Σαν να μην μας έφταναν τα χαμογελαστά γουρουνάκια που μας προσφέρουν εθελοντικά το σώμα τους για παριζάκια ή οι χαρωποί κλόουν που καλούν τα παιδιά σε φεστιβάλ χοληστερίνης, έχουμε από πάνω και όλα αυτά τα τραγουδάκια και καρτούν, που μονίμως καλλιεργούν στα ανυποψίαστα παιδιά όλα τα στραβά αυτού του κόσμου.

Πολλά από αυτά προωθούν σε πολύ έντονο βαθμό την ζωοφαγία, την εκμετάλλευση και τα στερεότυπα καταπίεσης και υποδούλωσης των άλλων ειδών. Πολλοί έχουν θεωρήσει ότι αυτό γίνεται εσκεμμένα, για την προετοιμασία των παιδιών ως καταναλωτές. Σύμφωνα με έρευνες, τα κινούμενα σχέδια αποτελούν άριστο εργαλείο προώθησης junk food στα παιδιά. Προσωπικά δεν συμφωνώ – νομίζω πως απλώς οι δημιουργοί κινουμένων σχεδίων και τραγουδιών δεν το πολυσκέφτονται και δέχονται ως δεδομένα αυτά που και οι ίδιοι θεωρούν δεδομένα.

Η ψυχαγωγία αυτού του είδους, παρότι μπορεί να φαίνεται αθώα, μπορεί εύκολα να δημιουργήσει σε παιδιά μικρής ηλικίας συνειρμούς, οι οποίοι θα γίνουν βιώματα και στη συνέχεια πεποιθήσεις.

Πάρτε για παράδειγμα αυτό το σκουπιδοτράγουδο:

Μια χαρούμενη παρέα παιδιών, ντυμένα με πολύχρωμα ρούχα και σε ένα εορταστικό κλίμα, που τραγουδάνε ρυθμικά «θα φάμε και γαλοπούλα, πατάτες και αρνιά», δείχνοντας ταυτόχρονα πιάτα με κομματιασμένα πτώματα ζώων, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελέσει ηθικό δίδαγμα, ούτε και ψυχαγωγία, για παιδάκια τρυφερής ηλικίας. Εάν αφεθεί ανεξέλεγκτο το φαινόμενο, χωρίς τη νουθεσία των γονιών, η γαλοπούλα και το αρνί «περνάνε» στο μυαλό των παιδιών ως φαγητό και όχι ως ελεύθερα, αισθανόμενα πλάσματα.

Σε ένα γνωστό και ιδιαίτερα δημοφιλές καρτούν των τελευταίων ετών, το Oddbods, η ζωοφαγία και ο σύγχρονος υπερκαταναλωτισμός περνάνε σε νέο επίπεδο, με μικρά γούνινα ανθρωπάκια που ζουν σε μονοκατοικίες γεμάτες ανέσεις. Χλαπακιάζουν συνεχώς πίτσες, γλυκά και μπέικον, επισκέπτονται ζωολογικούς κήπους για να κοροϊδέψουν τα έγκλειστα ζώα, κάνουν ολυμπιάδες κατανάλωσης χάμπουργκερ και, φυσικά, εννοείται ότι τα έντομα είναι μπλιαξ κακά και πρέπει να πεθάνουν.

 
Τι γίνεται όμως με τα πιο κλασσικά καρτούν; Για παράδειγμα, ο Τομ και ο Τζέρι;
Η σειρά Τομ & Τζέρι παρά το γεγονός ότι είναι από τα πιο δημοφιλή καρτούν (και από τα αγαπημένα μου), που μεγάλωσαν γενιές και γενιές παιδιών, κρύβει επίσης σοβαρές παγίδες για το μυαλό ενός μικρού παιδιού και δυστυχώς δεν είναι ούτε κατά διάννοια βίγκαν. Στερεότυπα και διατροφικά κλισέ που έχουν δημιουργήσει οι άνθρωποι (το ποντίκι που τρώει τυρί, το πουλάκι που ζει σε κλουβί, το ψαράκι στην γυάλα, ο σκύλος που φυλάει το σπίτι κ.λπ.) αναπαράγονται συνεχώς, σχεδόν σε κάθε επεισόδιο.

 
Στον Μίκυ Μάους συχνά αναφέρονται επίσης γουρουνόπουλα, χοτ ντογκ και γάλα, αν και ως σειρά καρτούν θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αποτελεί θρύλο και ότι σε αυτήν πρωταγωνιστούν ίσως οι πιο αναγνωρίσιμοι χαρακτήρες όλων των εποχών.

 

Μα, δεν θα μάθει ούτως ή άλλως το παιδί ότι οι άνθρωποι τρώνε ζώα;

Φυσικά. Αργά ή γρήγορα θα το μάθει, και τότε είναι που θα κληθείτε και να του εξηγήσετε για ποιο λόγο το κάνουν οι άλλοι και όχι εσείς, όμως αυτά τα τραγουδάκια τα ακούν παιδιά πολύ πριν να είναι σε θέση να κάνουν ερωτήσεις ή συζητήσεις περί ηθικής. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό στις πολύ μικρές ηλικίες να αποφεύγουμε να τους δείχνουμε βίντεο ή να τους τραγουδάμε τραγούδια που θα δημιουργήσουν στο μυαλό τους τις παραπάνω πεποιθήσεις.

Μην τραγουδάτε στα παιδιά σας τις σαχλαμάρες που διδαχθήκαμε εμείς. Και, ακόμη κι αν τα ακούνε από αλλού, μιλήστε τους. Η καλή μας αγελάδα δεν «κατεβάζει γάλα για να κάνουμε τυράκι», αλλά για να ταΐσει τα μικρά της. Οι μπριζόλες και τα λουκάνικα δεν είναι καρποί δέντρων, αλλά νεκρά ζώα. Και προφανώς τα άλογα δεν υπάρχουν για να μας κουβαλάνε, οι κότες δεν γεννάνε αυγά για τους ανθρώπους, οι λύκοι δεν είναι κακοί και τα ψάρια δεν είναι άψυχα αντικείμενα.

Αν αναρωτιέστε, υπάρχουν αρκετά κινούμενα σχέδια και τραγουδάκια που είναι και κατάλληλα, και διδακτικά, και καλόψυχα. Σε παλιότερη ανάρτηση είχα αναφέρει τέσσερα, χωρίς βέβαια να είναι τα μόνα. Αυτό που έχει σημασία είναι να ακούμε ή να βλέπουμε ό,τι πρόκειται να ακούσει ή να δει το παιδί, πριν το κάνει.