Έγινα βίγκαν και τρέχω στο Περού

Όταν πήρα τη μεγάλη απόφαση κι άρχισα να εξερευνώ, από διατροφικής άποψης, τον μαγικό κόσμο του βιγκανισμού, η πρώτη μου παρατήρηση ήταν τα σπάνια, εξωτικά και πολλές φορές άγνωστα τρόφιμα που διάβαζα σε συνταγές και σε προτάσεις γευμάτων.

Πλέον ξέρω ότι αυτό όχι μόνο είναι γεγονός αλλά αποτελεί και βάσιμο προβληματισμό πολλών εν δυνάμει βίγκαν. Σκέφτονται πως είναι πολύ δύσκολο και κυρίως πολύ ακριβό το να είναι κάποιος βίγκαν.

Δεν τους κατηγορώ.

Κάνοντας μια βόλτα σε ιστοσελίδες με βίγκαν συνταγές, κάποιος μπορεί να βλέπει λέξεις που δεν τις είχε καν ακούσει πριν, δεν είχε δοκιμάσει ποτέ ή που δεν είχε φανταστεί ότι τρώγονται: Τόφου, λιναρόσπορος, γάλα καρύδας, σιρόπι αγαύης, αγάρ-αγάρ, ταπιόκα, κέιλ, διατροφική μαγιά, aquafaba, κινόα – ήμαρτον Κύριε!

Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να σκέφτεσαι ότι, προκειμένου να είσαι βίγκαν, θα πρέπει να αγοράζεις και να καταναλώνεις όλες αυτές τις τροφές. Βεβαίως είναι ενδιαφέρουσες, νόστιμες και πολύ θρεπτικές επιλογές. Όχι όμως απαραίτητες.

Η μεγάλη εξάπλωση της φυτικής διατροφής ξεκίνησε κυρίως από χώρες όπως η Μ. Βρετανία και οι Η.Π.Α. Γι’ αυτόν τον λόγο οι διάφορες συνταγές που αναπτύχθηκαν και πλασαρίστηκαν ως βίγκαν πιάτα είχαν ως βάση υλικά και πρώτες ύλες που υπάρχουν σε μεγάλη ή μικρή διαθεσιμότητα σε εκείνα τα μέρη. Οι σεφ αλλά και απλοί άνθρωποι, προσπάθησαν να διαμορφώσουν βίγκαν διατροφικές προτάσεις ή να μιμηθούν ζωικά προϊόντα χρησιμοποιώντας υλικά γνωστά και διαθέσιμα στις αγορές τους. Μπορεί στην Ελλάδα η κινόα και τα μαύρα φασόλια να μην είναι και τόσο διαδεδομένα (ούτε φθηνά), στην Καλιφόρνια όμως είναι – και πάντα ήταν.

Ως αποτέλεσμα, αυτές οι συνταγές σιγά-σιγά έσκασαν μύτη και στην Ελλάδα και αρχίσαμε να τρέχουμε στα σούπερ μάρκετ και να ζητάμε νιφάδες χρένου.

Η πραγματικότητα είναι πως η σόγια, η αγαύη, η ταπιόκα και το αβοκάντο είναι πολύ νόστιμα και πολύ θρεπτικά αλλά δεν αποτελούν όρο χρήσης συμβολαίου, αν θες να είσαι βίγκαν.

Για την ακρίβεια, και σ’ αυτό το σημείο θα εκπλαγείς, εδώ στην Ελλάδα έχουμε πολύ πιο πλούσιες επιλογές! Δεν είναι τυχαία η άποψη πως η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος τόπος, με εύφορη γη και κλίμα ιδανικό για κάθε είδους γεωργικές καλλιέργειες, που δίνει υπέροχα προϊόντα της γης.

Αν στο Περού έχουν την κινόα και την κανιούα, εμείς έχουμε φασόλια, φακές, ρεβύθια, κριθάρι, σιτάρι, κουκιά, αρακά, λάχανο, μάραθο, καρότα, ελιές – για να αναφέρω λίγες μόνο από τις εκατοντάδες φθηνές και εύκολα προσβάσιμες ελληνικές λιχουδιές. Η κινόα είναι ένας σπόρος νοτιοαμερικανικής προέλευσης που τρώγεται όπως τα όσπρια και οι καρποί και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε όσους τρέφονται φυτικά εξαιτίας της γεύσης και της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη και μέταλλα. Ωστόσο είναι αρκετά ακριβή λόγω του ότι προς το παρόν εισάγεται. Μπορείς εύκολα να την αντικαταστήσεις με ελληνικά όσπρια, φαγόπυρο, κεχρί, καστανό ρύζι ή πλιγούρι.

Το ελαιόλαδο, προϊόν πολυτελείας στις ΗΠΑ και στην Αγγλία με τιμές που φθάνουν τα 20 ευρώ/κιλό, εδώ στην Ελλάδα το έχουμε άφθονο και σχετικά φθηνό και αποτελεί μια πολύ καλύτερη επιλογή από άλλα λάδια που προτείνουν σε συνταγές, όπως λάδι καρύδας, κάνναβης, κανόλα ή καλαμποκιού. Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείς απλώς να αντικαταστήσεις εξωτικά, δυσεύρετα ή ακριβά είδη φυτικών ελαιών, με ελαιόλαδο.

Τα φυτικά γάλατα γενικά είναι πολλά, με πιο δημοφιλή αυτά που φτιάχνονται από αμύγδαλα, βρώμη, ρύζι και σόγια. Στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα ήταν σχετικά ακριβά, με τιμές κοντά στα 3 ευρώ ανα λίτρο, όμως τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει τόσο ευρέως διαθέσιμα στα καταστήματα που εύκολα κανείς βρίσκει προσφορές, με τιμές σχεδόν στα ίδια επίπεδα με αυτές του ζωικού γάλακτος. Ήξερες όμως ότι μπορείς να φτιάχνεις το δικό σου φυτικό γάλα; Δοκίμασέ το και θα εκπλαγείς! Σε γενικές γραμμές η διαδικασία είναι να μουλιάσεις τους καρπούς (π.χ. ωμά αμύγδαλα) σε νερό για λίγες ώρες και κατόπιν να τα χτυπήσεις στο μπλέντερ μαζί με καθαρό νερό. Στη συνέχεια σουρώνεις το μίγμα μέσα από λεπτό πανί για να πάρεις το γάλα και κρατάς τα υπολείματα στο πανί ως υλικό για φαγητά ή γλυκά. Κάποιοι προσθέτουν γλυκαντικά, άλλοι σοκολάτα, βανίλια ή φρούτα – οι επιλογές είναι απεριόριστες!

Όσον αφορά στις διάφορες απομιμήσεις κρέατος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως, απλά και μόνο επειδή είναι φυτικής προέλευσης δεν σημαίνει πως είναι και υγιεινά. Προσπαθούμε ο καθένας στον βαθμό που θέλει και μπορεί να τρεφόμαστε με πλήρη τρόφιμα – δηλαδή φρούτα, λαχανικά, όσπρια και καρπούς – που είναι θρεπτικά και υγιεινά. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι και ειδικά όσοι πρόσφατα έχουν γίνει βίγκαν αισθάνονται μια νοσταλγία για τις παλιές γεύσεις που συνήθιζαν να τρώνε σε όλη τη ζωή τους – και αυτό δεν είναι καθόλου κακό. Δεν είμαστε βίγκαν επειδή δεν μας αρέσουν τα σουτζουκάκια, αλλά επειδή αυτά προκαλούν πόνο και βάσανα σε άλλα όντα.

Αν και θα μπορούσες να δοκιμάσεις κάποιες από τις πολλές εμπορικές επιλογές σε φυτικά αλλαντικά, μπιφτέκια, λουκάνικα, κεμπάπ, κιμά και άλλα, εν τούτοις θα πρέπει να περιμένεις και μια αρκετά ακριβή τιμή για αυτά. Και πάλι όμως, είναι εύκολο και πολύ φθηνό να φτιάξεις τις δικές σου «απομιμήσεις» ζωικών τροφίμων χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες όπως λαχανικά και όσπρια. Εκτός από πιο οικονομική λύση, είναι επίσης και πιο υγιεινή.

Τέλος, τα γλυκαντικά. Αν αποφεύγεις την ζάχαρη για λόγους υγείας, ίσως να το έχεις ρίξει σε άλλους τύπους ζάχαρης ή σε γλυκαντικά, παρότι ο ισχυρισμός πως αυτά είναι «πιο υγιεινά » τις περισσότερες φορές είναι παραμύθι. Γενικά, δεν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος να μην τρως απλή ζάχαρη, αν την καταναλώνεις με μέτρο και είσαι υγιής. Θα μπορούσες φυσικά να δοκιμάσεις και κάποιες άλλες εκδοχές, όπως την ακατέργαστη ή τη μελάσα, ενώ για λιγότερες θερμίδες μια σχετικά προσιτή επιλογή είναι η στέβια. Δεν υπάρχει λόγος να αγοράζεις εξωτικά είδη ζάχαρης και παράκριβα σιρόπια. Σε ότι αφορά την στέβια και άλλα γλυκαντικά, προσοχή στα συστατικά, καθώς πολλές μάρκες περιέχουν λακτόζη και επομένως δεν είναι βίγκαν.

Η υγιεινή βίγκαν διατροφή χαρακτηρίζεται από μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων αλλά, επειδή ζούμε σε έναν μη-βίγκαν κόσμο γεμάτο από ζωικές τροφές και junk food, απαιτεί και λίγη φαντασία, λίγη επένδυση χρόνου στην κουζίνα προκειμένου να τρεφόμαστε σωστά.  Αν κάποιος σου προτείνει να φας jackfruit, σίγουρα δεν χρειάζεται να το κάνεις ντε και καλά, είναι απλώς μια επιλογή. Πολλοί βίγκαν δηλώνουν raw, δηλαδή ωμοφάγοι. Αυτοί μαγειρεύουν σπάνια ή καθόλου, τρώνε αποκλειστικά ωμή και ακατέργαστη τροφή όπως φρέσκα λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς και φύτρες. Ο καθένας κάνει τις επιλογές του και ακολουθεί τον δρόμο που του αρέσει. Αυτό που μοιραζόμαστε και έχουμε όλοι σαν κοινό, είναι η αγάπη και ο σεβασμός μας προς όλα τα έμβια συναισθανόμενα όντα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν μέρος του μενού μας.

Υ.Γ.: Το jackfruit είναι ένα σπάνιο φρούτο που φύεται στην νότια Ασία και είναι τεράστιο, παράξενο, κολλώδες και βρωμερό. Το τρώνε κυρίως επειδή είναι σπάνιο και όχι γιατί είναι καλύτερο από το αχλάδι.